هاوینگ بیت کوین یکی از مهمترین نقاط تغییر و عطف در این شبکه است که هر چهار سال یکبار کاربران و ماینرهای این شبکه انتظار آن را می‌کشند و حتی برخی سرمایه‌گذاران برنامه‌های تریدینگ خود را بر اساس تغییرات حاصل از هاوینگ تنظیم می‌کنند. به خاطر همین اهمیت بسیار بالا، در این مقاله از بلاگ پلتفرم مالی سیتکس قصد داریم به مفهوم هاوینگ و تأثیر آن بر قیمت، بازار و شبکه بیت کوین بپردازیم.

هاوینگ بیت کوین (Halving) چیست؟

هاوینگ یا Halving به معنای نصف‌شدن است و به کاهش 50 درصدی پاداش حاصل از استخراج هر بلاک بیت کوین اشاره دارد. برای درک بهتر این جمله، اجازه دهید تا شبکه بلاکچین بیت کوین را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.

شبکه بیت کوین چگونه کار می‌کند؟

بیت کوین بر پایه فناوری بلاکچین توسعه یافته است که مجموعه‌ای از بلاک‌های اطلاعاتی، کامپیوترها یا نودهاست (Node) که وظیفه حفظ امنیت، یکپارچگی و تأیید تراکنش‌های کاربران را دارند. هر نود تمام یا بخشی از تاریخچه تراکنش‌های شبکه بیت کوین را ذخیره‌سازی می‌کند و هر بلاک جدید و تراکنش‌های درون آن در کنار تاریخچه قبلی این شبکه ثبت می‌شوند.

همان‌طور که گفتیم نودها وظیفه حفظ امنیت شبکه، تأیید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید شبکه بیت کوین را بر عهده دارند و از آنجایی که شبکه بیت کوین از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند، نودها یا همان ماینرها باید از طریق حل مسائل ریاضی پیچیده بلاک‌های جدید شبکه بیت کوین را بسازند.

شبکه بیت کوین به‌گونه‌ای طراحی شده که ساخت هر بلاک، توزیع بیت کوین جدید را به همراه دارد؛ یعنی با ساخت هر بلاک، مقداری بیت کون جدید وارد شبکه شده و به نود سازنده آن بلاک پرداخت می‌شود. هنگامی که از نصف‌شدن پاداش حاصل از ماینینگ یا هاوینگ صحبت می‌کنیم، منظور کاهش بیت کوین تولید شده در ازای ساخت هر بلاک است.

هاوینگ بیت کوین چه زمانی اتفاق میافتد؟

پس از استخراج یا تولید هر 210,000 بلاک یا حدوداً هر چهار سال یکبار شاهد وقوع هاوینگ هستیم. این اعداد از ابتدا در شبکه بیت کوین توسط خود ساتوشی ناکاموتو ثبت شده و همان‌طور که در ادامه خواهیم دید، منجر به ضدتورمی‌شدن بیت کوین می‌شود.

تاریخچه هاوینگ

در زمان معرفی و راه‌اندازی بیت کوین در سال 2009 پاداش استخراج هر بلاک 50 بیت کوین بود و از آن زمان تاکنون شاهد سه هاوینگ بوده‌ایم که این مقدار را به 6.25 بیت کوین به ازای هر بلاک رسانده است. در ادامه می‌توانید تاریخ وقوع هر هاوینگ را مشاهده کنید:

1. اولین هاوینگ: در 28 نوامبر 2012 یا 8 آذر 1391 رخ داد و پاداش استخراج هر بیت کوین را از 50 بیت کوین به 25 بیت کوین رساند.
2. دومین هاوینگ: در 9 جولای 2016 یا 19 تیر 1395 رخ داد و در نتیجه پاداش استخراج بیت کوین از 25 به 12.5 بیت کوین رسید.
3. سومین هاوینگ: در 11 می 2020 رخ داده و پس از آن پاداش حاصل از استخراج بیت کوین از 12.5 به 6.25 رسید.
4. چهارمین هاوینگ: احتمالاً در 29 مارس 2024 یا 10 فروردین 1403 رخ خواهد داد و در نتیجه آن پاداش استخراج هر بلاک بیت کوین به 3.125 به ازای هر بلاک خواهد رسید.

استخراج یا ماینینگ ارز دیجیتال چیست؟

تأثیر هاوینگ بر قیمت بیت کوین

همان‌طور که گفتیم، هاوینگ دلیل اصلی ضدتورمی بودن بیت کوین است؛ چراکه با هر هاوینگ عرضه بیت کوین کاهش یافته و در نتیجه با بهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا و پیشی گرفتن تقاضا نسبت به عرضه، قیمت و ارزش بیت کوین افزایش می‌یابد.

در گذشته نیز بعد از هاوینگ، شاهد افزایش ناگهانی بیت کوین بوده‌ایم. برای مثال اولین هاوینگ (نوامبر سال 2012) در شرایطی رخ داد که بیت کوین با قیمت 12 دلار معامله می‌شد. یکسال پس از آن، یعنی در نوامبر 2013، قیمت بیت کوین به 1,1217 رسیده بود.

پس از دومین هاوینگ بیت کوین (جولای 2016) نیز شاهد افزایش قیمت بیت کوین از 647 دلار به 19,800 دلار در دسامبر 2017 بودیم. البته این قیمت در پایان سال 2018 به 3,276 دلار کاهش پیدا کرده بود؛ اما علی‌رغم این کاهش، قیمت بیت کوین در مقایسه با قبل از این هاوینگ بیش از 500 درصد رشد کرده بود.

می‌بینیم که هر هاوینگ منجر به افزایش قیمت و ارزش بیت کوین می‌شود، البته این تأثیر یک شبه رخ نمی‌دهد و عموماً پس از گذشت یکسال شاهد آن هستیم. بر این اساس و با توجه به اینکه هاوینگ بعدی در سال 2024 رخ خواهد داد، می‌توان انتظار رشد قیمتی بیت کوین در سال 2025 را داشت.

تأثیر رویداد هاوینگ بر شبکه بیت کوین

از آنجایی که هاوینگ بیت کوین رویداد بزرگی است، بر تمام افراد و گروه‌های درگیر این شبکه موثر است. به‌صورت کلی، افراد درگیر شبکه بیت کوین را می‌توان به دو دسته زیر تقسیم کرد:

1. سرمایه‌گذاران: که شامل تمام کسانی است که به ترید یا هولد بیت کوین می‌پردازند و یا حتی به‌صورت روزمره از این ارز استفاده می‌کنند.
2. ماینرها: تمام کسانی که از طریق فعالیت در نودها و استخرهای ماینینگ در تلاش برای ساخت بلاک‌های جدید و دریافت پاداش آنها و کارمزد تراکنش‌ها هستند.

بدین ترتیب، می‌توان تأثیر هاوینگ بر این دو گروه را مورد بررسی قرار داد:

تأثیر هاوینگ بیت کوین بر سرمایه‌گذاران

همان‌طور که دیدیم، هاوینگ با کاهش عرضه و بر هم زدن تعادل عرضه و تقاضا، در نهایت منجر به افزایش قیمت و ارزش بیت کوین می‌شود که خبر خوبی برای سرمایه‌گذاران این ارز دیجیتال محسوب می‌شود. عموماً با نزدیک شدن به زمان هر هاوینگ و در پی انتظار افزایش قیمت، شاهد افزایش تریدینگ و مبادلات بیت کوین هستیم.

تأثیر هاوینگ بیت کوین بر ماینرها

تأثیر ماینینگ بر اکوسیستم بیت کوین کمی پیچیده‌تر از سرمایه‌گذاران است و به همین سبب، بررسی تأثیر هاوینگ بر این بخش از شبکه بیت کوین نیز ساده نخواهد بود. از یک طرف هاوینگ با بر هم زدن تعادل عرضه و تقاضا منجر به افزایش قیمت بیت کوین می‌شود که افزایش درآمد ماینرها را نیز به همراه دارد و از طرف دیگر، کاهش پاداش اهدایی به ماینرها، بقا را برای ماینرهای منفرد و شرکت‌های کوچک ماینینگ سخت می‌کند.

درواقع اگر افزایش قیمت ناشی از هاوینگ به قدری نباشد که کاهش پاداش حاصل از ماینینگ را جبران کند؛ حفظ انگیزه برای ماینرها نیز سخت می‌شود. اما همان‌طور که پیش‌تر دیدیم، هاوینگ منجر به افزایش بیش از 500 درصدی ارزش بیت کوین می‌شود که برای پوشش درآمد کاهش یافته ناشی از کاهش پاداش هر بلاک کافی است. اما این افزایش عموماً پس از یکسال رخ می‌دهد و در طول این یکسال، خروج ماینرها امری طبیعی می‌نماید.

البته شبکه بیت کوین برای زمانی که هاوینگ منجر به افزایش قیمت نشده، راه‌حل دیگری نیز دارد؛ سختی شبکه. بر اساس کد منبع بیت کوین، در این شبکه باید به‌طور میانگین هر 10 دقیقه یکبار یک بلاک تولید شود و سختی شبکه از راه‌حل‌های شبکه بیت کوین برای مدیریت تعداد بلاک‌های ساخته‌شده است؛ در صورتی که هر 8 دقیقه یک بار بلاک ساخته شود، سختی شبکه افزایش و در صورتی این میزان از 10 دقیقه بیشتر شود، سختی شبکه کاهش می‌یابد.

بر این اساس، در صورت خروج ماینرها از شبکه به دلیل هاوینگ، شبکه بیت کوین می‌تواند سختی شبکه را کاهش دهد که کاهش توان محاسباتی لازم برای کسب درآمد را به همراه دارد؛ برای درک بهتر، به مثال زیر توجه داشته باشید.

فرض کنید مزرعه ماینینگی با قدرت 100 تراهش دارید و ماهانه حدود 5 بیت کوین درآمد دارید. با وقوع هاوینگ و کاهش درآمد ماینینگ (حداقل تا زمانی که ارزش بیت کوین دوباره بالا رود)، استخراج بیت کوین برای برخی ماینرها سوددهی لازم را ندارد و آنها از شبکه خارج می‌شوند که کاهش هش‌ریت شبکه بیت کوین را در پی دارد.

در این حالت سختی شبکه کاهش می‌یابد و شما می‌توانید با استفاده از 80 درصد از توان محاسباتی مزرعه خود (80 تراهش) به همان میزان قبلی درآمد داشته باشید. مسلماً این اعداد فرضی هستند، اما برای درک نحوه تأثیر کاهش سختی شبکه بر درآمد ماینرها می‌تواند مفید باشد.

تأثیر رویداد هاوینگ بر کارمزد تراکنش‌ها

از نظر بسیاری از کارشناسان، رابطه مستقیمی میان ماینینگ، سختی شبکه و کارمزد شبکه وجود ندارد. نوسانات کارمزد شبکه بیشتر به میزان شلوغی شبکه و میزان درخواست‌های کاربران برای ثبت تراکنش‌ها بستگی دارد.

ظرفیت هر بلاک محدود است (یک مگابایت برای بیت کوین) و در صورتی که تراکنش‌های زیادی در انتظار تأیید قرار بگیرند و به اصطلاح «شبکه شلوغ شود.»، افزایش کارمزد تأیید تراکنش‌ها امری طبیعی است.

قبلاً اشاره کرده بودیم که قبل و پس از هر هاوینگ، عموماً شاهد افزایش فعالیت تریدرها و درکل فعالیت شبکه هستیم که منجر به شلوغی آن نیز می‌شود. به همین دلیل عموماً پیش و پس از هر هاوینگ شاهد افزایش کارمزد شبکه نیز هستیم. اما این افزایش به دلیل شلوغ‌تر شدن شبکه است تا کاهش هش‌ریت یا تعداد ماینرها!

کدام ارزهای دیجیتال دارای پروسه هاوینگ هستند؟

از آنجایی که هاوینگ یکی از بهترین روش‌ها برای ضدتورمی‌کردن یک ارز دیجیتال است، ارزهای دیگری به غیر از بیت کوین نیز از این روش استفاده می‌کنند. در ادامه می‌توانید برخی از این ارزها را مشاهده کنید:

• بیت کوین (BTC)
• ریون کوین (RVN)
• بیت کوین کش (BCH)
• زی کش (ZEC)
• لایت کوین (LTC)

در ادامه به برخی از سوالات متداول در خصوص هاوینگ بیت کوین پاسخ خواهیم داد:

هاوینگ بعدی بیت کوین چه زمانی است؟

بر اساس محاسبات و تخمین‌ها، هاوینگ بعدی در 29 مارس سال 2024 (10 فروردین 1403) و در بلاک 840,000ام رخ خواهد داد.

دلیل نصف شدن پاداش بیت کوین‌‌ (هاوینگ) چیست؟

دلیل اصلی بیت کوین مقابله با تورم و ضدتورمی‌کردن این ارز است؛ چراکه هاوینگ با بر هم زدن تعادل عرضه و تقاضا و کاهش عرضه نسبت به تقاضا، موجب افزایش ارزش بیت کوین می‌شود.

هاوینگ چگونه انجام می‌شود؟

هاوینگ در کد منبع بیت کوین ثبت شده که هر 210,000 بلاک پاداش حاصل از استخراج را کاهش می‌دهد.

منبع

https://halvingdates.com/