آیا ماینینگ با اتریوم 2.0 از بین خواهد رفت؟
بروزرسانی اتریوم 2.0 یکی از مهمترین رخدادهای حوزه استخراج ارز دیجیتال به‌حساب می‌آید که مهاجرت شبکه بلاکچینی اتریوم از الگوریتم اثبات کار به الگوریتم اثبات سهام را به‌همراه دارد.
با این اتفاق دیگر امکان استخراج اتریوم وجود نداشته و ماینرهای این ارز منبع درآمد خود را از دست خواهند داد؛ اما جزئیات این رخداد چیست و در نهایت چه تأثیری بر شبکه اتریوم و استخراج ارزهای دیجیتال با استفاده از کارت گرافیک خواهد گذاشت؟ در این مقاله از اکسچنج سیتکس قصد داریم به بررسی تاثیر اتریوم 2.0 در استخراج ارز دیجیتال با کارت گرافیک بپردازیم.
فهرست عناوین
استخراج اتریوم با کارت گرافیک چیست؟
همان‌طور که می‌دانید شبکه بلاکچینی اتریوم از الگوریتم اثبات کار (PoW) برای ایجاد اجماع و توافق میان نودهای (Node) خود استفاده می‌کند؛ بدین ترتیب ماینرها باید از طریق حل مسائل پیچیده ریاضی و پیدا کردن هش (Hash) درست یک بلاک، بلاک‌های جدید را در شبکه بلاکچین اتریوم ساخته و تراکنش‌های کاربران را تأیید کنند. با تولید هر بلاک نیز مقداری اتریوم تولید می‌شود که به‌عنوان پاداش به ماینر آن بلاک پرداخت می‌گردد؛ این پادشا پرداختی بخش اصلی درآمد ماینرهای اتریوم را تشکیل می‌دهد.
هر ماینری که بتواند در هر ثانیه تعداد هش‌های بیشتری را تولید کند، اصطلاحاً هش ریت (Hashrate) یا نرخ هش بیشتری داشته باشد، شانس بیشتری برای پیدا کردن هش درست بلاک و دریافت پاداش آن بلاک خواهد داشت؛ بدین ترتیب ماینرهایی که از تجهیزات پیشرفته‌تر در تعداد بالا استفاده می‌کنند، درآمد بیشتری از استخراج اتریوم خواهند داشت.
همان‌طور که در مقاله راهنمای استخراج ارز دیجیتال بدان اشاره کردیم، استخراج ارز دیجیتال با استفاده از چیپست‌های پردازشگر انجام می‌شود و بسته به نوع چیپست یا پردازنده مورد استفاده، هش ریت حالصه متغیر خواهد بود؛ برای مثال پردازنده‌ها (CPU) عموماً هش ریت کمتری نسبت به کارت گرافیک (GPU) داشته و هش ریت این دستگاه‌ها نیز عموماً برابر یا کمتر از دستگاه‌های ماینر (ASIC) است.
بسته به میزان سختی یک شبکه، ممکن است استفاده از هر یک از این روش‌ها غیرممکن تلقی‌شده و سودده نباشد؛ برای مثال استفاده از دستگاه‌های ماینر تنها راه استخراج سودده بیت کوین است و سالهاست که استفاده از کارت گرافیک و پردازنده برای طلای دیجیتال کاربردی و سودده نیست. این موضوع به دلیل افزایش چشمگیر هش ریت بیت کوین در پی معرفی دستگاه‌های ماینر (ASIC) برای این شبکه و به‌دنبال آن افزایش سختی شبکه رخ داده است.
با اینکه دستگاه‌های ماینر برای شبکه بلاکچینی اتریوم نیز معرفی شده‌اند؛ اما همچنان استفاده از کارت گرافیک برای استخراج اتریوم یکی از رایج‌ترین روش‌های کسب درآمد از طریق استخراج این ارز به‌شمار می‌رود. در واقع استخراج اتریوم بهترین و پرسودترین روش کسب درآمد از استخراج با کارت گرافیک محسوب می‌شود و بیشتر کسانی که قصد دارند تا با کارت گرافیک ریگ ماینینگ درست کنند، اتریوم را به‌عنوان ارز استخراجی خود انتخاب می‌کنند.
بروزرسانی اتریوم 2.0 چیست؟
قبل از آنکه در خصوص تأثیر بروزرسانی اتریوم 2.0 بر این شبکه و استخراج با استفاده از کارت گرافیک بپردازیم، بهتر است کمی با خود مفهوم اتریوم 2.0 آشنا شویم.
اصطلاح اتریوم 2.0 در واقع یک اصطلاح «چتری» است که برای توصیف و اشاره به مجموعه‌ای بروزرسانی‌ها و بهبودهای شبکه اتریوم استفاده می‌شود؛ اما در میان جامعه ماینرها و عامه مردم، اتریوم 2.0 به رویداد ادغام (Merge) شبکه اتریوم اشاره دارد که طی آن قرار است شبکه فعلی اتریوم با شبکه بلاکچینی اجماع (Consensus) ترکیب‌شده و مهاجرت اتریوم به استفاده از الگوریتم اثبات سهام همیشگی شود. باید توجه داشت که مقوله اتریوم 2.0 کمی پیچیده است، بنابراین برای درک بهتر به برخی از تغییرات این بروزرسانی نگاهی کوتاه خواهیم داشت.
در حال حاضر شبکه بلاکچینی اتریوم از یک شبکه بلاکچینی واحد تشکیل شده است که وظیفه تأیید و ثبت تراکنش‌ها و ایجاد اجماع میان تمام نودهای شبکه را بر عهده دارد؛ این شبکه از سال 2015 فعال بوده و از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) برای انجام وظایف خود استفاده می‌کند.
بر اساس یکی از بروزسانی‌های مد نظر اتریوم 2.0، یک شبکه بلاکچین دیگر در حال توسعه و فعالیت است که به‌عنوان لایه اجماع یا Consensus Layer شناخته می‌شود و قرار است به‌عنوان شبکه اصلی اتریوم عمل کرده و به ایجاد اجماع میان نودهای شبکه بپردازد؛ این شبکه نیز خود قرار است از چندین شارد (Shard) یا شبکه کوچک‌تر تشکیل شود و شبکه اتریوم فعلی نیز قرار است به‌عنوان یکی از این شاردها عمل کند.
زمانی که شبکه فعلی اتریوم با شبکه جدید ادغام شود، الگوریتم اثبات کار را کنار گذاشته و تنها با استفاده از الگوریتم اثبات سهام به فعالیت خواهد پرداخت. اما الگوریتم اثبات سهام چیست؟
الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake)
درست مانند الگوریتم اثبات کار، الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) نیز روشی برای ایجاد اجماع میان بازیگران و نودهای یک شبکۀ توزیع‌شده مانند شبکه بلاکچینی است که مصرف انرژی آن به‌مراتب کمتر از الگوریتم اثبات کار است؛ چراکه در الگوریتم اثبات کار تمام ماینرها برای پیدا کردن هش یک بلاک جدید با یکدیگر رقابت می‌کنند، اما در الگوریتم اثبات سهام ماینر هر بلاک توسط شبکه انتخاب می‌شود. برای درک بهتر، به مثال زیر توجه داشته باشید:
فرض کنید که 5 نفر قرار است در یک مسابقه دوی 100 متر با یکدیگر رقابت کنند، در انتهای مسابقه تنها یک نفر برنده خواهد بود و می‌توان وقت و انرژی صرف‌شده توسط سایر شرکت‌کنندگان را هدر رفته تلقی کرد؛ الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) نیز به همین نحو کار می‌کند، تمام ماینرهای شبکه با استفاده از تجهیزات استخراج ارز دیجیتال و مصرف برق برای پیدا کردن هش بلاک جدید با یکدیگر رقابت می‌کنند و در نهایت یک ماینر (یک نود) پیروز میدان بوده و پاداش بلاک را دریافت خواهد کرد.
حال فرض کنید که به‌جای برگزاری این مسابقه، به‌صورت تصادفی به هر شرکت‌کننده اجازه دهیم تا مسیر مسابقه را به‌تنهایی طی کرده و اصطلاحاً اول شود. در این حالت انرژی مصرف‌شده توسط هر شرکت‌کننده منجر به دریافت پاداش خواهد شد؛ الگوریتم اثبات سهام نیز به همین روش کار می‌کند.
به‌جای آنکه ماینرها با یکدیگر رقابت کنند، شبکه ماینر هر بلاک را به‌صورت تصادفی انتخاب می‌کند و در صورتی که ماینر انتخاب‌شده کار خود را به‌درستی انجام دهد، پاداش بلاک را دریافت خواهد کرد. البته در الگوریتم اثبات سهام به‌جای ماینر، از اصطلاح ولیدیتور (Validator) یا تأییدکننده استفاده می‌شود.
فعالیت به‌عنوان یک ولیدیتور در شبکه‌های اثبات سهامی نیز نیازمند وثیقه یا گرو گذاشتن مقداری از ارز دیجیتال همان شبکه است؛ برای مثال، فعالیت به‌عنوان ولیدیتور در شبکه اتریوم نیازمند قفل‌کردن 32 اتر (ETH) است. این میزان قفل‌شده به‌عنوان تضمین حسن انجام کار دریافت می‌شود و در صورتی که از ولیدیتور خطایی سر بزند، شبکه با کسر مبلغی از میزان قفل‌شده، وی را تنبیه می‌کند.
از چه روش‌هایی می‌توان به استخراج ارز دیجیتال پرداخت؟
چرا تغییر به اثبات سهام ضروری است؟
بر اساس آنچه در سایت رسمی اتریوم آمده، اتریوم 2.0 قصد دارد منجر به افزایش مقیاس‌پذیری (Scalability) و امنیت شبکه بلاکچینی اتریوم شده و اثر آن بر محیط زیست را کاهش دهد. بدین ترتیب مجموعه بروزرسانی‌هایی که قرار است در سایه اتریوم 2.0 رخ دهند قرار است برخی از مهمترین مشکلات شبکه اتریوم را حل کنند.
برای مثال، در حال حاضر شبکه اتریوم می‌تواند در هر ثانیه بین 15 تا 45 تراکنش را تأیید کند، بروزرسانی اتریوم 2.0 قرار است این مقدار را به 100,000 تراکنش بر ثانیه افزایش دهد که افزایش بهره‌وری و مقیاس‌پذیری این شبکه را به‌همراه دارد.
همچنین، مصرف انرژی الگوریتم اثبات سهام بسیار کمتر از الگوریتم اثبات کار خواهد بود و بنیاد اتریوم تخمین می‌زند که مصرف انرژی اتریوم 2.0 حدود 99.95 درصد کمتر از مصرف انرژی اتریوم 1.0 باشد.
اتریوم 2.0 چه زمانی رخ خواهد داد؟
ایده بروزرسانی‌های اتریوم 2.0 مسئله جدیدی نیست و سالهاست که جامعه توسعه‌دهندگان اتریوم به فکر پیاده‌سازی آن بوده‌اند؛ اما این بروزرسانی بارها به تعویق افتاده و بر اساس آخرین بیانیه‌های بنیان اتریوم، احتمالاً قرار است در سال 2022 شاهد ادغام (Merge) دو شبکه باشیم.
ادغام این دو شبکه و مهاجرت کامل به الگوریتم اثبات سهام نیز همزمان با یک «بمب سختی» یا Difficulty Bomb خواهد بود که به‌صورت ناگهانی سختی شبکه اتریوم را افزایش داده و فعالیت ماینرها و استخراج اتریوم را غیرممکن خواهد کرد.
البته توجه داشته باشید که اتریوم 2.0 قرار نیست یک ارز دیجیتال جدید وارد بازار کند، یعنی ارز اتر (ETH) قرار نیست تغییر کند و تنها شبکه بلاکچینی اتریوم است که مورد تغییر قرار خواهد گرفت.
راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم اتریوم چیست؟
وقتی اتریوم به Proof of Stake روی آورد، چه اتفاقی برای ماینرها خواهد افتاد؟
همان‌طور که در مورد تاثیر اتریوم 2.0 در استخراج ارز دیجیتال گفتیم، پس از بروزرسانی اتریوم 2.0 دیگر ماینرها نمی‌توانند به استخراج اتریوم بپردازند؛ بدین ترتیب امکان کسب درآمد از این راه دیگر وجود نداشته و این افراد باید به فکر راه دیگری برای کسب درآمد باشند. در این حالت می‌توان دو سناریو را متصور شد:
سناریوی اول: استخراج ارز دیجیتال با کارت گرافیک افت شدیدی داشته و از بین خواهد رفت
معرفی دستگاه‌های ماینر (ASIC) برای ارزهای دیجیتال مختلف سبب کاهش سود استخراج آنها با استفاده از کارت گرافیک شده است؛ در واقع تا زمانی که دستگاه‌های ASIC سبب افزایش ناگهانی هش ریت یک شبکه نشوند، استفاده از کارت گرافیک بهترین و سودده‌ترین روش برای استخراج ارزهای دیجیتال مختلف است، اما معرفی این دستگاه‌ها سوددهی کارت گرافیک‌ها را بسیار کاهش می‌دهد.
برای مثال، قبل از معرفی دستگاه‌های ASIC برای الگوریتم SHA-256 (بیت کوین) و الگوریتم Scrypt (لایت کوین و دوج کوین)، استفاده از کارت گرافیک تنها راه سودمند استخراج این ارزها به‌شمار می‌رفت؛ اما معرفی و پیشرفت دستگاه‌های ASIC برای این شبکه‌ها باعث شد تا استفاده از کارت گرافیک برای استخراج آنها دیگر سودمند نباشد.
با توجه به اینکه برای تعداد زیادی از شبکه‌های بلاکچینی دستگاه ماینر (ASIC) تولید شده، ارزهایی کمی هستند که بتوانند به‌اندازه اتریوم برای ماینرهای کارت گرافیک سودمند باشند؛ بدین ترتیب ممکن است ماینرهای اتریومی که از کارت گرافیک استفاده می‌کردند، کمی قبل یا هنگام اجرایی‌شدن بروزرسانی اتریوم 2.0 اقدام به فروش کارت گرافیک‌های خود کنند. در این سناریو شاهد ورود تعداد زیادی کارت گرافیک کارکرده به بازار خواهیم بود که کاهش قیمت این کالا را به‌همراه خواهد داشت.
ماینرهایی که از دستگاه‌های ماینر الگوریتم EtHash برای استخراج اتریوم استفاده می‌کردند نیز باید سراغ استخراج ارزهایی بروند که از این الگوریتم استفاده می‌کنند؛ ارزهایی نظیر اتریوم کلاسیک (ETC). با این نکته سناریوی دوم نیز برای ما روشن می‌شود.
سناریوی دوم: ماینرهای اتریوم کارت گرافیک‌های خود را نگهداشته و به استخراج سایر ارزها می‌پردازند.
در این حالت ماینرهای اتریوم شروع به مهاجرت به سایر شبکه‌های بلاکچینی می‌کنند که استخراج آنها با استفاده از کارت گرافیک هنوز سودده است. با مقایسه هش ریت اتریوم با سایر ارزها (در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد)، می‌بینیم که حتی اگر یک سوم از هش ریت اتریوم نیز به هر یک از این ارزها وارد شود، منجر به افزایش چشمگیر و ناگهانی هش ریت شبکه این ارزها شده و افزایش سختی شبکه را به‌همراه دارد.
این افزایش ناگهانی شبکه می‌تواند کسب درآمد برای ماینرهای کوچک‌تر را سخت کرده و آنها مجبور به افزایش هش ریت خود یا ترک صحنه استخراج ارز دیجیتال کند؛ بدین ترتیب خروج تعدادی ماینر و بازگشت و کاهش نسبی هش ریت و سختی این شبکه‌ها مورد انتظار است.
از نظر برخی از کارشناسان و فعالان فضای استخراج ارزهای دیجیتال، اتریوم به‌عنوان بلوچیپ (Bluechip) استخراج با کارت گرافیک شناخته می‌شود. با حذف امکان استخراج این ارز، ممکن است ماینرها و فعالان دنیای ارزهای دیجیتال به‌دنبال یک بلوچیپ دیگر برای استخراج با کارت گرافیک باشند. بدین صورت ممکن است پس از رخداد بروزرسانی اتریوم 2.0 یک ارز دیجیتال دیگر مورد توجه قرار گرفته و به «بلوچیپ» ماینینگ با کارت گرافیک تبدیل شود.
ارزهای جایگزین برای استخراج با کارت گرافیک پس از اتریوم 2.0
گفتیم که یکی از سناریوهای احتمالی در اتریوم 2.0، مهاجرت ماینرهای این شبکه به شبکه‌ها و ارزهای دیگر است؛ اما این ماینرها به چه ارزهایی می‌توانند مهاجرت کنند؟ لیست برخی این ارزها را در ادامه مشاهده می‌کنید:
- کورتکس (CTXC)
- ریون کوین (RVN)
- فیرو (FIRO)
- ارگو (ERG)
- اتریوم کلاسیک (ETC)
- بیت کوین گولد (BTG)
برای درک نسبی میزان درآمد حاصل از استخراج هر یک از این ارزها، فرض کنید یک ریگ ماینینگ با 10 کارت گرافیک انویدیا RTX 3060 در اختیار دارید؛ در این صورت درآمد استخراج این ارزها به شکل زیر خواهد بود.
| ارز دیجیتال | سود روزانه | هش ریت کل شبکه |
| اتریوم (ETH) | 14.36 دلار | یک پتاهش بر ثانیه (PH/s) |
| کورتکس (CTXC) | 11 دلار | 16.03 کیلوگیگابیت بر ثانیه (KGbps) |
| ارگو (ERG) | 10.04 دلار | 15.09 تراهش (TH/s) |
| ریون کوین (RVN) | 9.82 دلار | 2.57 تراهش بر ثانیه (TH/s) |
| فیرو (FIRO) | 8.94 دلار | 81.33 گیگاهش بر ثانیه (GH/s) |
| اتریوم کلاسیک (ETC) | 8.05 دلار | 21 تراهش بر ثانیه (TH/s) |
همان‌طور که می‌بینید درآمد حاصل از استخراج اتریوم بسیار بیشتر از ارزهای دیگر است؛ اما باید توجه داشته باشید که این درآمد در شرایط فعلی محاسبه‌شده و هنوز شاهد سرازیری هش ریت اتریوم به سایر ارزها و افزایش سختی شبکه آنها نبوده‌ایم.
برای مثال، فرض کنید پس از رخداد ادغام و عملیاتی‌شدن اتریوم 2.0، یک سوم ماینرهای اتریوم به شبکه ارگو مهاجرت کنند. در این صورت هش ریت شبکه ارگو تقریباً 333 تراهش بر ثانیه (TH/s) افزایش پیدا می‌کند که منجر به رشد 21,09.76 درصدی هش ریت این شبکه خواهد شد! این اتفاق مسلماً افزایش چشمگیر سختی شبکه را به‌همراه داشته و فعالیت در این شبکه را سخت‌تر خواهد کرد.
ممکن است از خود بپرسید که چرا بیت کوین در لیست ارزهای جایگزین وجود ندارد؟ پاسخ این سوال را باید در هش ریت و سختی شبکه بیت کوین جست‌وجو کرد.
هش ریت و سختی شبکه بیت کوین به‌قدری بالاست که امکان کسب سود با استفاده از کارت گرافیک در آن شبکه تقریباً غیرممکن است و تنها راه فعالیت در وزه استخراج بیت کوین، استفاده از دستگاه‌های ماینر یا ASICهاست؛ در نتیجه ماینرهایی که با استفاده از کارت گرافیک ریگ ماینینگ ساخته‌اند نمی‌توانند به فعالیت در این شبکه بپردازند.
سخن آخر
با اینکه دو سناریوی کلی را می‌توان برای تاثیر اتریوم 2.0 در استخراج ارز دیجیتال با استفاده کارت گرافیک در نظر گرفت، اما به‌احتمال زیاد و در واقعیت شاهد رخداد اتفاقی میان این دو خواهیم بود؛ یعنی برخی ماینرها اقدام به فروش تجهیزات خود کرده، در حالی که برخی دیگر از ماینرها به فعالیت در شبکه‌های دیگر خواهند پرداخت.
در نتیجه هم شاهد کاهش نسبی کارت گرافیک‌های دست دوم در بازار بوده و هم افزایش هش ریت و سختی شبکه سایر شبکه‌های بلاکچینی را خواهیم دید. همچنین، احتمال ظهور یک ارز جدید به‌عنوان «بلوچیپ ماینینگ» وجود دارد که این دسته از ماینرها را به خود جذب کند.
