شبکه یا پروتکل بلاکچینی نی‌یر (Near Protocol) یک پلتفرم DApp (اپلیکیشن غیرمتمرکز) و رقیبی برای اتریوم (Ethereum) است که در آن، کسب رضایتمندی کاربران و توسعه‌دهندگان در اولویت امور قرار دارد.
بر اساس دادههای اخیر، اکوسیستم شبکه بلاکچین Near تا سال 2023 تغییرات و بهبودهای زیادی یافته و تبدیل به سومین ارز دیجیتال بزرگ جهان (از نظر مارکت‌کپ) خواهد شد. در این مقاله از اکسچنج سیتکس قصد داریم تا به معرفی شبکه بلاکچینی Near پرداخته و نحوه عملکرد آن را نیز به شما توضیح دهیم.
فهرست عناوین
بلاکچین پروتکل Near چیست
پروتکلNear یک پلتفرم از خانواده اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApp) است که تمرکز آن بر قابلیت استفاده شبکه توسط توسعه‌دهندگان و کاربران است. نی‌یر به عنوان رقیب اتریوم شناخته می‌شود و علاوه بر این، بلاکچینی با قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) است.
یکی از ویژگی‌های اصلی Near این است که از فناوری شاردینگ برای دستیابی به مقیاس‌پذیری استفاده می‌کند که در ادامه مقاله، این قابلیت Near را مورد بحث قرار خواهیم داد.
توکن بومی شبکه نیز NEAR نام دارد که از آن برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و ذخیره‌سازی در پلتفرم ارز دیجیتالNear استفاده می‌شود. توکن‌ها همچنین می‌توانند برای سهامداری توسط دارندگان توکن NEAR که می‌خواهند اعتباربخش تراکنش‌ها شوند و به اجماع شبکه کمک کنند، استفاده شود.
Near توسط تیم نرم‌افزاری NeaCollective ساخته و به عنوان یک پلتفرم محاسباتی ابری، که توسط جامعه خود اداره می‌شود، مفهوم‌سازی شد. ضمناً طراحی آن نیز با هدف میزبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز انجام شده است.
همچنین به نحوی ساخته شده است که هردو قشر توسعه‌دهندگان و کاربران آن را بپسندند، از این رو دارای ویژگی‌های بسیاری، مانند نام کاربری که برای انسان قابل خواندن باشد، هستند (به‌جای آدرس‌های کیف پول ارز دیجیتال).
نحوه عملکرد پروتکل Near
با روی کار آمدن و استفاده از DAppهایی که طیف گسترده‌‌ای از بازی‌ها تا خدمات مالی را اجرا می‌کنند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در جامعه ارزهای دیجیتال بسیار رونق گرفته‌اند. با این حال، مشخص شده است که در اکثر بلاکچینها، مقیاس‌پذیری همچنان یک مشکل بزرگ است.
معضل مقیاس‌پذیری در بین بلاکچینها، به ویژه در میان اکوسیستم‌های قدیمی‌تر، مانند بیت کوین و اتریوم، بسیار متداول است. این چالش‌ها عمدتاً به دلیل ضعف بلاکچین در مدیریت تعداد زیادی از تراکنش‌ها با سرعت بالا و هزینه‌های قابل قبول ایجاد می‌شوند.
پروژه‌هایی مانند Near با ساختن یک بلاکچین کاملاً جدید دارای معماری متفاوت، به دنبال حل این موضوع هستند. راه‌حل Near برای این مشکل، پیاده‌سازی اشتراک‌گذاری در شبکه بود.
Near با استفاده از استراتژی اشتراک‌گذاری، قادر است تا زنجیره بلاک‌ها را به بخش‌های کوچکتر قابل‌مدیریت تقسیم کند. این امر با کاهش بار محاسباتی، فشار کاری شبکه را کاهش می‌دهد و در نتیجه توان عملیاتی تراکنش‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
همانطور که قبلاً گفته شد، پروتکل Near از مکانیزم اجماع اثبات سهام یا PoS استفاده می‌کند. گره‌هایی که علاقه‌مند به اعتبارسنجی تراکنش هستند، توکن‌های NEAR خود را سهام‌گذاری یا استیک می‌کنند تا بتوانند در فرآیند اعتبارسنجی نودها و بلاک‌های جدید مشارکت پیدا کنند. دارندگان این توکن همچنین می‌توانند در صورت عدم تمایل به تبدیل شدن به یک نود ولیداتور، سهام (توکن‌های بومی) خود را به نود اعتبارسنج انتخابی خود واگذار کنند.
به طور کلی، اعتبار‌سنج‌هایی که سهام بیشتری را در شبکه استیک کرده باشند، حق رأی بیشتری در فرآیند اجماع دارند. اعتبار‌سنج‌ها در Near به صورت دوره‌ای (معمولاً یک بازه زمانی ۱۲ ساعته) و از طریق یک سیستم مزایده‌ای انتخاب می‌شوند.
در همین حال، DAppهای مختلفی را می‌توان مانند اتریوم روی شبکه بلاکچین Near ساخت. این کار توسط زیرساخت ابری Near امکان‌پذیر شده است که مفاهیم و فناوری‌های جدیدی همچون محاسبات بدون سرور و ذخیره‌سازی دادههای غیرمتمرکز را ترکیب می‌کند. امروزه Near با استفاده از صدها سرور ابری و فیزیکی، در سراسر جهان فعالیت می‌کند.
قابلیت‌های منحصربفرد پروتکل Near
شبکه بلاکچینیNear دارای قابلیت‌‌ها و ویژگی‌های کاربردی بسیاری است که در ادامه برخی از مهمترین آنها را برشمارده و توضیح مختصری درباره آنها به شما می‌دهیم.
استراتژی شاردینگ
معمولاً، در هر شبکه بلاکچینی، گره‌ها سه عملکرد اصلی و عمده دارند:
- پردازش تراکنش‌ها
- ارتباط دادن تراکنش‌های معتبر و بلوک‌های تکمیل‌شده با یکدیگر
- ذخیره تاریخچه تراکنش‌های شبکه
با گسترش و شلوغ شدن هرچه بیشتر یک شبکه، مدیریت این بخش‌ها برای گره‌ها نیز دشوارتر می‌شود.
Near از یک راهکار اشتراک‌گذاری استفاده می‌کند که ظرفیت شبکه را بالا برده و آن قادر می‌سازد تا حتی با پیوستن نودهای بیشتر نیز بتواند رشد کند.
استفاده زیاد از شبکه باعث می‌شود که گره‌های موجود در شبکه به‌طور پویا و مداوم به چندین شارد (Shard) یا تکه تقسیم شوند. سپس پردازش‌ها به طور موازی روی این شارد‌ها انجام شده و توان محاسباتی مورد‌نیاز هر گره را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.
از طریق راهکار شاردینگ، گره‌ها نیازی به اجرای کل کدهای موجود در شبکه نداشته (برخلاف بیت‌کوین)، بلکه تنها نیازمند اجرای کدهای مربوط به شاردهای زیرمجموعه خود خواهند بود.
پروتکل Near فرض می‌کند که تراکنش‌ها ممکن است در چندین شارد مختلف اعمال شوند، که این رفتار پیش‌فرض در اغلب قراردادهای هوشمند وجود دارد.
تمرکز بر غیرمتمرکزسازی
برای رسیدن به تمرکززدایی واقعی، یک شبکه باید بدون نیاز به مجوز باشد، به این معنی که گره‌های پردازشی بالقوه به جای ادغام‌شدن با گره‌های عملیاتی دیگر، بتوانند آزادانه و مستقل به شبکه بپیوندند.
Near از آستانه اثبات سهام استفاده می‌کند، یک تکنیک استیکینگ که ذاتاً منصفانه و قابل‌پیش‌بینی است.
این امر از ادغام (پولینگ) اعتباردهنده‌های قدرتمند در شبکه جلوگیری می‌کند و اعضای شبکه را تشویق به مشارکت گسترده می‌کند.
رویکرد کاربردمحور
در رویکرد پروتکل Near، قابلیت استفاده در اولویت کارهای خود قرار داشته و از یک مدل “امنیت پیشرو” پیروی می‌کند که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا تجربه کاربری شبیه به تجربه‌های وب ایجاد کنند.
Near در درجه اول نیاز شبکه بلاکچین به قابل استفاده بودن را درک می‌کند، زیرا توسعه‌دهندگان احتمالاً فقط برنامه‌هایی ایجاد می‌کنند که ویژگی‌های ارزشمند و کاربردی بودن را به کاربران خود ارائه دهند.
Near امکان ثبت‌نام آسان، ورود و فعالیت ساده، قیمت‌های قابل پیش‌بینی و روش‌های کاربردی شناخته‌شده را به عنوان بخشی از تلاش‌های خود، برای کاربر‌محور بودن ارائه می‌کند.
حاکمیت
حاکمیت یا Governance در پروتکل Near، در حالی که برای تضمین استقلال پروتکل، ارائه ورودی و نظارت مفید بر جامعه را حفظ می‌کند، امکان بهبود سریع پروتکل را نیز فراهم کرده است.
بخشی از اهداف Near حفظ کردن خلاقیت رهبری‌شده توسط جامعه، از طریق فعالیت درست، تصمیم‌گیری‌های کارآمد و داشتن نمایندگان کافی در شبکه است.
ارز دیجیتال NEAR در شبکه بلاکچین Near
توکن حاکمیتی NEAR که همنام با این پلتفرم نیز می‌باشد، به عنوان ارز دیجیتال بومی شبکه بلاکچین Near در تراکنش‌ها و پرداخت‌های داخلی شبکه بکارگرفته می‌شود.
پروژههای معروف مبتنی بر Near
در ادامه برخی از محبوب‌ترین پروژههای موجود در شبکه بلاکچین Near را مشاهده می‌کنید:
مینت‌بیس / Mintbase
پروژه Mintbase به کاربران خود این امکان را می‌دهد تا توکن‌های غیر‌قابل تعویض (NFT) خود را ایجاد کرده و بفروشند. این دارایی‌های NFT، هر نوع از هنرهای دیجیتال گرفته تا بلیط رویدادها و… را شامل می‌شود.
کاربران می‌توانند این دارایی‌ها را به‌عنوان NFT در پلتفرم مینت یا ضرب کنند و از طریق بازار معاملاتی NearNFT یا سایر بازارهای خرید و فروش NFT برای فروخته‌شدن به نمایش درآورند.
تولید‌کنندگان NFT (مینترها) می‌توانند یک قرارداد هوشمند ایجاد کرده و قابلیت انتقال توکن‌های ضرب‌شده خود را محدود کنند، که با این کار از تقلب یا انتقال غیرقانونی دارایی‌ها محافظت می‌کنند.
Mintbase بر خلاف سایر پلتفرم‌ها که فقط بر یک دسته از دارایی تمرکز دارند، بر حمایت از ایجاد دارایی‌های دیجیتال مختلف تمرکز دارد.
Mintbase از بستر اولیه خود، یعنی اتریوم، به بستر بلاکچین Near تغییر مکان داد و با این کار، اعتبار بیشتری برای ارز دیجیتال NEAR کسب کرد. البته این نغییر بستر، دلیلی جز هزینه گس بسیار بالای شبکه اتریوم (ناشی از ترافیک بالای شبکه) نداشت.
زمانی که هزینه‌های ایجاد فروشگاه به صدها دلار افزایش یافت، Mintbase استفاده از بستر اتریوم کنار گذاشت و به کاربران خود توصیه کرد که تا قبل از کاهش هزینه‌های Gas، ایجاد فروشگاه‌های خود را به تعویق بیاندازند.
پاراس / Paras
پروژه Paras برای ارائه یک راه حل منحصربفرد طراحی شده است که عبارت است از تسهیل اعتبارسنجی و مبادله کارت‌های کلکسیونی قدیمی.
Paras مالکیت دارایی‌ها را از طریق شبکه Near و با استفاده از تراکنش‌های ارزان‌قیمت و سریع آن تأیید می‌کند.
به عبارت ساده‌تر، پاراس یک بازار کارت دیجیتالی است که در بستر Near ساخته شده است و به دنبال کاهش مسئولیت کلکسیونرها برای حفظ کلکسیون‌هایشان، و اطمینان از عدم‌فرسودگی این دارایی‌ها در طول زمان است.
همچنین هنرمندان و کلکسیونرهای معروف، به بازار کلکسیون‌های دیجیتالی پاراس، دسترسی رایگان دارند.
اِن‌پانکس / NPunks
NPunks متعلق به خود پروژه Near بوده و نسخه‌ای بومی از پروژههای NFT بسیار موفقی مانند کرپتوپانکس (CryptoPunks)، تی‌پانکس (Tpunks) و سول‌پانکس (SolPunks) است.
مطابق با پروژه اصلی پانکس، در این پروژه نیز، تعداد 10 هزار توکن NPunk منحصربفرد با ویژگی‌های کمیاب خود وجود خواهند داشت. در این مجموعه 111 توکن ربات، 88 توکن زامبی، 24 توکن میمون و 9 توکن بیگانه وجود خواهد داشت.
بنابر اعلامات Near، امکان مشارکت منصفانه در پروژه Npunks با اعطای شانس خرید NPunk به همه افراد تضمین می‌شود.
خرید NFTها به صورت تصادفی انجام شده و هویت خریداران تا زمان تکمیل معامله، مخفی نگه‌داشته می‌شود. سپس، خریداران می‌توانند NPunkهای خود را (پس از مینت‌شدن) در بازارهای ثانویه به فروش برسانند.
چرا باید از پروتکل Near استفاده کنیم؟
کاربران معمولاً به دلیل فناوری منحصربه‌فرد Near که اشتراک‌گذاری که انجام تراکنش‌های سریع و ایمن را با هزینه‌های پایین‌تر تسهیل می‌کند، به سمت جذب آن می‌شوند.
علاوه بر این، توسعه‌دهندگان بلاکچین، برای ساخت اپلیکیشن‌هایی که نیاز به مدیریت حجم فعالیتی بالایی دارند، پلتفرم زیرساختی Near را انتخاب می‌کنند.
به همین ترتیب، توسعه‌دهندگان اتریومی که قصد دارند بریج یا پل‌‌هایی را برای اتصال برنامه خود به Near بسازند، می‌توانند از راه‌حل‌های لایه دوم آن نیز استفاده کنند.
علاوه بر این، سرمایه‌گذاران پروتکلNear می‌توانند توکن بومی آن را به سبد سرمایه‌گذاری خود اضافه کنند و بر روی راه‌حل منحصربفرد Near برای مقیاس‌بندی (شاردینگ) سرمایه‌گذاری کنند.
توکن NEAR، رمز ارز بومی شبکه Near بوده و دارای کاربردهای مختلفی است. هر توکن نی‌یِر (NEAR) مشابه با اتر (ETH) است و می‌تواند در موارد زیر استفاده شود:
کاربردهای مختلف ارز دیجیتال NEAR
- پرداخت کارمزد به سیستم برای تکمیل تراکنش‌ها
- پرداخت کارمزد به شبکه برای نگهداری از اطلاعات
- مشارکت در استیکینگ به منظور اعتبارسنجی نودها
- مشارکت در پروسه‌‌های حاکمیتی برای تأثیرگذاری بر جهت حرکت و توسعه شبکه
علاوه بر مطالعه موارد ذکر شده در این مقاله، می‌توانید در سایت رسمی شبکه بلاکچین Near درباره توکن NEAR اطلاعات بیشتری بدست آورید.
