پای نتورک Pi Network کلاهبرداری است یا یک پروژه واقعی؟

قطعا همین حالا که به این مطلب رسیده‌اید در صفحه مرورگر خود در کنار عبارت پای نتورک (Pi Network) چندین بار به کلمه کلاهبرداری برخورد کرده‌اید. پروژه ارز دیجیتال پای نتورک پروژه‌ای است که ادعا دارد واحدهای آن با تلفن همراه قابل استخراج‌اند. شعار این پروژه هنگام معرفی، استخراج آسان و دوستی با محیط زیست بود.

توسعه‌دهندگان این پروژه مد‌عی‌اند جمعی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه استنفورد هستند و اصلی‌ترین هدف خود از ایجاد ارز دیجیتال پای نتورک را دسترسی عموم مردم به ارزهای دیجیتال قابل استخراج اعلام کرده‌اند. اما بسیاری افراد پای نتورک را فقط یک پروژه کلاهبرداری ارز دیجیتال می‌دانند. 

در این مقاله از وبلاگ اکسچنج سیتکس به‌سراغ بررسی این ارز دیجیتال رفته‌ایم تا دریابیم ارز پای نتورک یک دریچه ثروت است یا یک طرح کلاهبرداری؛ با ما همراه باشید.

پای نتورک (Pi Network) چیست؟

پای نتورک توسط نیکولاس کوکالیس (Nicolas Kokkalis)، چنگ‌ دیائو فن (Chengdiao Fan) و وینسنت مک‌ فیلیپ (Vincent McPhillip) در سال ۲۰۱۸ معرفی و کمپین‌های تبلیغاتی آن آغاز شد.

برای معرفی این پروژه یک وایت پیپر (Whitepaper) انتشار یافت که در آن هیچ اشاره‌ای به ساز‌وکار فنی شبکه پای نتورک نشد و تنها اهداف توسعه‌دهندگان در متن آن مطرح گردید. در متن منتشر شده ۷۸ بار واژه «بیت کوین» نوشته شده بود و به‌طور غیر‌مستقیم تمام ابعاد پای نتورک با این ارز دیجیتال مقایسه شد. توسعه‌دهندگان آن عملا اعلام کردند قصد دارند بیت کوین جدید باشند.

وایت‌پیپر یا معرفی‌نامه پای نتورک مشکلات زیادی داشت و باعث شد از همان ابتدا بسیاری این ارز دیجیتال را یک پروژه کلاهبرداری بدانند.

مشکلات وایت پیپر ارز دیجیتال Pi Network:

• ساختار ناشیانه‌ای داشت که نشان می‌داد توسط متخصصین حوزه کریپتوکارنسی نوشته نشده است.
• برخلاف سایر پروژه‌های بلاکچین سورس کدهای بلاکچین آن منتشر نشد.
• توضیحات فنی آن ناقص، نامفهوم و اشتباه بود.
• هیچ اشاره‌ای به جزئیات نشد و تنها به کلی‌گویی و مطرح کردن برخی اهداف اصلی آن اکتفا شد.

شبکه Pi چگونه کار می کند؟

شبکه ارز دیجیتال PI Network در واقع یک اپلیکیشن تلفن همراه است که می‌توان آن را از گوگل‌پلی (Google Play) و اپ‌استور (App Store) دانلود کرد. پس از نصب این برنامه و انجام مراحل احراز هویت با اطلاعات گذرنامه، می‌‌توان با ورود روزانه به آن و کلیک روی یک گزینه مشخص شده ارز دیجیتال دریافت کرد. همچنین امکان ارسال کد دعوت برای افراد دیگر در این اپلیکیشن فراهم شده است. کاربران می‌توانند با دعوت افراد به پای نتورک سطح کاربری خود را افزایش داده و در روز مقدار بیشتری ارز Pi دریافت کنند (چیزی شبیه به شرکت‌های هرمی). به بیان واضح‌تر توسعه‌دهندگان از روش بازاریابی مستقیم توسط کاربران خود استفاده کرده‌اند.

استخراج ارز دیجیتال پای نتورک با گوشی موبایل

شعار اصلی توسعه‌دهندگان پای نتورک، امکان استخراج آسان و ارزان این رمزارز تنها با استفاده از یک تلفن همراه بود. در همین ابتدا باید بدانید که روی استخراج این ارز با تلفن همراه یک مانور تبلیغاتی از نوع مبالغه اجرا شد. زیرا تلفن‌های همراه همگی دارای سیستم پردازشی هستند و هر دستگاهی که توان پردازش داشته باشد، قابلیت استخراج رمزارز (Mining) را نیز خواهد داشت. اگر در حال حاضر کسی در اطراف شما از طریق موبایل خود بیت کوین یا اتریوم استخراج نمی‌کند به این دلیل است که کاربران این شبکه‌‌ها افزایش پیدا کرده و در راستای آن سختی استخراج شبکه‌ها نیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش داشته، بنابراین فرایند ماینینگ این ارزهای دیجیتال با تلفن همراه یا حتی کامپیوترهای شخصی در حال حاضر عملا صرفه اقتصادی ندارد. (در گذشته حتی بیت کوین با تلفن همراه قابل استخراج بود) 

همان‌طور که اشاره کردیم پای نتورک اعلام کرد که قصد دارد بیت کوین جدید باشد. سادگی و رایگان بودن استخراج این ارز با توجه به این‌که گفته می‌شد آینده‌ای همچون بیت کوین در انتظارش است، کاربران بسیاری را جذب شبکه PI کرد. استخراج پای نتورک هیچ پروتکل رسمی نداشت و صرفا با نصب یک اپلیکیشن موبایلی امکان استخراج واحدهای آن فراهم می‌شد. 

اما عملیات استخراج ارز دیجیتال علاوه‌بر تولید واحدهای جدید رمزارزها، یک پروتکل برای حفظ امنیت شبکه‌های بلاکچینی است. بهتر است برای درک بیشتر این مسئله نگاهی به مفهوم استخراج بیاندازیم.

استخراج ارز دیجیتال چیست؟

یکی از قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین روش‌های به‌دست آوردن ارزهای دیجیتال فرایند استخراج یا ماینینگ است. در فرایند استخراج افراد توان پردازشی سیستم‌های کامپیوتری خود را برای تایید تراکنش‌ها، در اختیار شبکه‌های بلاکچینی قرار می‌دهند.

بلاکچین بیت کوین را تصور کنید؛ در این شبکه هیچ نهاد مرکزی برای مدیریت یا کنترل وجود ندارد و سیستم به‌طور کاملا غیر‌متمرکز اداره می‌شود. تراکنش‌های این شبکه به‌طور کاربر به کاربر (P2P) یا همتا به همتا صورت می‌گیرد. اما قطعا یک مرکز برای تایید تراکنش باید وجود داشته باشد. شبکه با قدرت پردازشی که از کامپیوترهای مختلف در سراسر جهان در اختیار می‌گیرد، مسائل پیچیده ریاضی که سیستم طرح می‌کند را حل کرده و از این طریق یک تراکنش تایید می‌شود. تایید هر تراکنش به‌منزله ایجاد یک بلاک جدید در شبکه و در نهایت تولید یک واحد جدید بیت کوین است.

در گذشته که تعداد کاربران این شبکه بسیار کمتر از حال حاضر بود با سیستم‌های کامپیوتر شخصی و گاهی تلفن‌های همراه، می‌شد این ارز دیجیتال را استخراج کرد. اما افزایش کاربران افزایش توان پردازش مورد‌نیاز برای تایید تراکنش‌‌ها را به‌همراه داشت. همچنین نزدیک شدن تعداد واحدهای BTC به عدد نهایی ۲۱ میلیون، استخراج آن را پر‌هزینه‌تر و سخت‌تر کرده است. در حال حاضر تنها راه استخراج در این شبکه استفاده از دستگاه استخراج یا ماینر است.

در رابطه با سایر ارزهای دیجیتال قابل استخراج مانند اتریوم نیز همین موضوع صدق می‌کند و فرایند ماینینگ در شبکه‌های ارز دیجیتال امروزه یک عملیات پر‌هزینه محسوب می‌شود.

بنابراین دور از انتظار نبود که پای نتورک با شعار استخراج آسان و ارزان بتواند کاربران زیادی که آشنایی چندانی با حوزه ارزهای دیجیتال ندارد را با سودای کسب سودهای کلان جذب کند.

اما با توضیحاتی که ارائه شد و بررسی فرایند استخراج واضح می‌توان گفت این عملیات بسیار پیچیده‌تر از کلیک روی گزینه تعیین شده در یک اپلیکیشن است و عملا در شبکه پای نتورک خبری از ماینینگ نیست.

آیا برنامه پای نتورک کلاهبرداری است؟

در طول این سال‌ها افراد بسیاری این پروژه را به‌طور رسمی یک کلاهبرداری در قالب طرح‌های پانزی دانسته‌اند. اما عده‌ای نیز معتقدند که پای نتورک پروژه‌ای سود‌ده در آینده خواهد بود و روش جذب کاربر آن (از طریق کد دعوت) را یک راه درست و منطقی برای گسترش شبکه می‌دانند.

افزوده شدن تبلیغات ویدیویی به این شبکه از دیگر دلایلی بود که تعداد مخالفان Pi Network را افزایش داد.مخالفان، کسب درآمد از این روش را برخلاف معیارهای یک پلتفرم مالی می‌دانند و معتقدند چنین برنامه‌هایی نباید به این شکل جذب سرمایه کنند.

همچنین احراز هویت دقیق کاربران با استفاده از اطلاعات گذرنامه آنها یکی‌دیگر از دلایلی است که عده‌ای این طرح را عملا یک کلاهبرداری می‌دانند. زیرا این سیستم هیچ اطلاعات دقیقی از بستر پشتیبانی کننده آن (بلاکچین) و دلیل روشنی برای جمع‌آوری اطلاعات کاربران تاکنون ارائه نکرده است. از دید بسیاری از کارشناسان پای نتورک تنها یک سیستم گردآورنده داده کاربران است و بر‌پایه هیچ بلاکچینی فعالیت ندارد.

چرا برخی پای نتورک را یک طرح پانزی می‌‌دانند؟

حتما بعد از آشنایی با مفهوم طرح پانزی به این فکر کرده‌اید که برای عضویت در شبکه پای نتورک نیاز به پرداخت پول نیست پس این طرح نمی‌تواند یک پروژه پانزی باشد. اما کسانی که این نظریه مطرح می‌کنند اطلاعات شخصی کاربران را با‌اهمیت و مصداق پرداخت هزینه می‌دانند. آنها معتقدند که احراز هویت در سیستمی این‌چنینی کاملا بی‌دلیل است و هدف صاحبان این اپلیکیشن تنها گردآوری یک بانک اطلاعاتی قوی از اشخاص حقیقی بر‌مبنای اهداف خاص است.

آیا پای نتورک ایران را تحریم کرد؟

در روز چهاردهم اسفند سال گذشته (March 22)، کسانی که در کشور ما از اپلیکیشن تلفن همراه Pi Network استفاده می‌کردند هنگام باز کردن برنامه با پیغامی مبنی بر محدودیت استفاده از این برنامه در داخل کشور مواجه شدند.

در این پیغام آمده بود: «کاربران ساکن ایران، کوبا، کره شمالی و قسمت‌هایی از اوکراین از نرم‌افزار پای نتورک حذف می‌شوند.»

پای نتورک اعلام کرده هر مقدار ارز که تا قبل از این تاریخ استخراج شده در حساب این کاربران باقی خواهد ماند، اما واحدهای PI که پس از این تاریخ استخراج کنند به موجودی آنها اضافه نمی‌شود. از طریق IP‌های کشورهای اعلام شده نیز دیگر احراز هویت در اپلیکیشن پای نتورک امکان‌پذیر نخواهد بود.

این طرح حذف کاربران یک دلیل واضح برای تایید گفته‌های مخالفان آن در‌خصوص عدم وجود یک شبکه بلاکچینی پشت این ارز دیجیتال است. زیرا اگر پای نتورک غیر‌متمرکز اداره می‌شد، امکان حذف IP برخی کشورهای خاص یا کنترل استخراج کاربران به‌هیچ عنوان در بستر آن ممکن نبود.

در حال حاضر امکان دسترسی به برنامه پای نتورک از داخل ایران فراهم است، اما نمی‌توان بدون فیلترشکن و تغییر IP در آن فعالیت داشت.

چگونه در پای نتورک ثبت نام کنیم؟

در‌واقع ثبت‌نامی در شبکه پای نتورک صورت نمی‌گیرد. برای ورود به این شبکه تنها باید یک اپلیکیشن روی تلفن همراه خود نصب کنید و در آن با مدارک هویتی (اطلاعات گذرنامه) احراز هویت انجام دهید.

پس از آن هر ۲۴ ساعت یک بار با ورود به برنامه و کلیک روی گزینه دریافت رمزارز، می‌توانید ارز دیجیتال پای نتورک به‌دست آورید. توسعه‌دهندگان انجام این فرایند را ماینینگ ارز PI می‌نامند.

ارزش ارز دیجیتال پای نتورک چقدر است؟

با آن‌که حدود ۴ سال از معرفی پای نتورک گذشته، هنوز توکن‌‌های آن به‌طور رسمی به بازار عرضه نشده‌اند. می‌دانیم که یکی از اصلی‌ترین معیارهای تعیین قیمت کریپتوکارنسی‌های میزان عرضه‌وتقاضا است. هنگامی که این ارز دیجیتال به‌طور رسمی وارد پلتفرم‌های خرید‌وفروش شود (اگر تا آن روز شبکه پابرجا باشد)، به‌دلیل آن‌که میلیون‌ها کاربر این روزها توانسته‌اند تنها با یک کلیک میزان قابل توجهی از واحدهای این ارز را به‌دست بیاورند یا به‌تصور خودشان استخراج کنند؛ قطعا حجم قابل توجهی ارز PI برای فروش عرضه خواهد شد.

اگر کمی با تحلیل‌های بازار کریپتوکارنسی آشنا باشید، متوجه خواهید شد که این حجم فروش یا به اصطلاح رایج تحلیل‌گران فشار فروش، سبب می‌شود قیمت PI به‌طور قابل ملاحظه‌ای در همان ابتدای کار کاهش پیدا کند.

نکته بعدی، نگاه منفی بسیاری از فعالان بازار به این ارز است. با‌توجه به نظرات و مطالب منتشر شده در این سال‌ها پیرامون Pi Network، قطعا هنگام ورود آن به بازارهای معاملاتی میزان متقاضیان خریدش زیاد نخواهند بود، پس بنابر فرمول همیشگی عرضه‌وتقاضا قیمت PI به این دلیل نیز نمی‌تواند چندان رشد داشته باشد.

آیا ارز Pi Networks در آینده می تواند ارزشمند باشد؟ (تحلیل ارز Pi Network)

یکی از اصلی‌ترین ابعاد تبلیغاتی شبکه پای نتورک محل تحصیل بنیان‌گذاران این شبکه یعنی دانشکده استنفورد است. اما تکیه به این موضوع به‌عنوان پشتوانه یک ارز دیجیتال می‌تواند تنها یک شوخی باشد. در اعتبار استنفورد و دانش فارغ‌التحصیلان آن شکی نیست، اما آیا Pi Network ارز دیجیتال این دانشگاه است؟

از طرفی بسیاری از کارشناسان حوزه کریپتوکارنسی به‌طور کلی ارز Pi‌ را یک ارز دیجیتال رمزنگاری شده یا رمزارز نمی‌دانند.

آنها بر‌این باورند که ارزهای این‌چنینی باید توسط یک فرایند رمزنگاری محافظت شوند و این فرایند تنها در بستر بلاکچین‌‌ها قابل اجراست. با‌توجه به این‌که پای نتورک هیچ بلاکچینی تا‌کنون معرفی نکرده، نمی‌توان آن را یک ارز رمزنگاری شده دانست.

یکی‌دیگر از دلایل طرفداران پای نتورک در دفاع از ارزشمند بودن آن تعداد نصب‌های فعال اپلیکیشن است. در گوگل‌پلی و اپ‌استور تعداد نصب فعال این برنامه یک رقم قابل توجه (میلیونی) نمایش داده می‌شود و حامیان ارز Pi این ارقام و تعداد کاربران شبکه را دلیلی بر معتبر بودنش می‌دانند.

عضویت رایگان نیز یکی از دلایل افزایش کاربران Pi Network است. افراد تصور دارند چون هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند خبری از کلاهبرداری نیست و به پروژه اطمینان می‌کنند.

در آخر این‌که در حال حاضر بسیاری از طرفداران پروژه به این موضوع استناد می‌کنند که بیت کوین نیز در ابتدا یک پروژه ناشناخته و بی‌ارزش بود که سرمایه‌گذاری روی آن ریسک بالایی داشت؛ ولی در‌حال حاضر بسیاری از سرمایه‌گذاران ابتدایی این شبکه از طریق بیت کوین سرمایه هنگفتی کسب کرده‌اند.

شاید این موضوع در نگاه اول یک دلیل منطقی برای عضویت در اپلیکیشن پای نتورک باشد. اما باید به این نکته توجه کنید که بیت کوین زمانی ناشناس بود که ارزهای دیجیتال و شبکه‌های بلاکچین به جهان معرفی نشده بودند و ساتوشی ناکاموتو جهان را با یک پروژه نوین و جذاب آشنا کرد. اما در‌حال حاضر که تقریبا همه مردم دنیا آشنایی ابتدایی با رمزارزها و فناوری‌های مرتبط با آنها دارند، اعتماد به یک پروژه کاملا بی‌منطق که از پشتوانه و فناوری‌های خود هیچ اطلاعاتی ارائه نداده است شاید یک ریسک غیر‌منطقی باشد.