استیکینگ بهتر است یا استخراج ارز دیجیتال؟

برای کسب درآمد و فعالیت در دنیای ارزهای دیجیتال راه‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام نقاط قوت و ضعف خود را داشته و از طرق مختلف سبب کسب سود می‌شوند.

استخراج ارز دیجیتال یا ماینینگ و استیکینگ از محبوب‌ترین و کم‌دردسرترین راه‌های فعالیت در دنیای ارزهای دیجیتال و کسب سود در این فضا به‌شمار می‌روند که علی‌رغم صعودی یا نزولی بودن بازار همواره مورد توجه فعالان قراره گرفته‌اند. بدین ترتیب در این مقاله از بلاگ اکسچنج سیتکس قصد داریم به این دو روش پرداخته و آن دو را با یکدیگر مقایسه کنیم.

توجه داشته باشید که در این مقاله قرار است از نظر گزینه‌های سرمایه‌گذاری، این دو روش را با یکدیگر مقایسه کنیم؛ در نتیجه سعی داریم چندان وارد جزئیات فنی آنها نشویم.

انواع روش کسب ارز دیجیتال

همان‌طور که گفتیم راه‌های فعالیت و کسب سود در دنیای ارزهای دیجیتال بسیار متعدد است و با اینکه قصد داریم به مقایسه میان استخراج ارز دیجیتال و استیکینگ بپردازیم، اما آشنایی با سایر روش‌های کسب ارز دیجیتال و فعالیت در این دنیا نیز خالی از لطف نیست.

1- استفاده از فاست (Faucet)

فاست‌های سایت‌هایی هستند که در ازای انجام کارهای ساده به کاربران ارز دیجیتال رایگان می‌دهند.

2- استخراج (Mining)

فعالیت در یک شبکه بلاکچینی به‌عنوان ماینر و حفظ امنیت شبکه و تأیید تراکنش‌ها در ازای دریافت پاداش بلاک و کارمزد تراکنش‌ها.

3- استیکینگ (Staking)

فعالیت در یک شبکه بلاکچینی به‌عنوان ولیدیتور و حفظ امنیت شبکه و تأیید تراکنش‌ها در ازای دریافت پاداش بلاک و کارمزد تراکنش‌ها.

4- تأمین نقدینگی (Liquidity Mining)

تأمین نقدینگی استخرهای نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز یا پلتفرم‌های دریافت و پرداخت وام منجر به دریافت پاداش از این پلتفرم‌ها خواهد شد.

استخراج ارز دیجیتال چیست؟

همان‌طور که گفتیم قصد داریم به مقایسه میان استخراج ارز دیجیتال و استیکینگ بپردازیم، بدین منظور بهتر است ابتدا با تعریف و مزایا و معایب هر کدام آشنا شویم.

اصطلاح استخراج ارز دیجیتال در شبکه‌های بلاکچینی و ارزهایی صدق می‌کند که از الگوریتم اثبات کار یا Proof of Work استفاده می‌کنند. در این شبکه‌ها ساخت هر بلاک و تأیید تراکنش‌های کاربران توسط ماینرهایی انجام می‌شود که با استفاده از تجهیزات مخصوص ماینینگ، به حل مسائل ریاضی پیچیده می‌پردازند.

حل این مسائل نیز ساخت بلاک جدید در شبکه و تأیید تراکنش‌های کاربران را به‌دنبال دارد؛ ساخت هر بلاک نیز در نهایت منجر به تولید مقداری ارز دیجیتال جدید می‌شود که به‌عنوان پاداش به ماینر آن بلاک پرداخت می‌گردد. در نتیجه و به بیان ساده، استخراج ارز دیجیتال به دریافت پاداشی اشاره دارد که پس از تولید هر بلاک به یک ماینر پرداخت می‌شود.

برای درک بهتر، به شبکه بیت کوین نگاهی خواهیم داشت؛ این شبکه برای حفظ امنیت خود و ساخت بلاک‌های جدید از الگوریتم SHA-256 استفاده می‌کند که یک تابع هش (Hash) به‌حساب می‌آید. تابع هش نیز به تابعی اشاره دارد که هر ورودی را به یک خروجی با تعداد کاراکتر مشخص تبدیل می‌کند؛ برای مثال ارائه هر گونه ورودی به تابع SHA-256 منجر به دریافت یک عبارت 64 کاراکتری خواهد شد.

البته هش تابع قبلی و شماره بلاک در شبکه متغیرهایی هستند که از قبل تعیین شده‌اند و امکان تغییر آنها وجود ندارد و ماینرها تنها می‌توانند با تغییر عدد نانس، به پیدا کردن هش بلاک جدید و تولید آن بپردازند. در واقع ماینرها سعی دارند با تغییر متناوب عدد نانس و به تبع بدست آوردن هش‌های مختلف، هش درست یک بلاک را پیدا کنند؛ به تعداد هش‌های تولیدشده در هر ثانیه هش ریت (Hashrate) گفته می‌شود و هر چه هش ریت یک ماینر بیشتر باشد، شانس وی برای پیدا کردن هش بلاک و دریافت پاداش آن افزایش می‌یابد.

پس از پیدا کردن هش بلاک جدید شبکه توسط یک ماینر، آن بلاک تولید شده و تراکنش‌های کاربران نیز وارد آن شده و تأیید می‌شوند. ساخت بلاک جدید نیز منجر به تولید مقداری بیت کوین می‌شود که در کنار کارمزدهای تراکنش‌های تأییدشده به ماینر آن بلاک پراخت می‌گردد؛ در حال حاضر این مقدار برابر با 6.25 بیت کوین به ازای هر بلاک است.

برای استخراج ارز دیجیتال به چیزی نیاز است؟

گفتیم که استخراج ارز دیجیتال نیازمند انجام محاسبات پیچیده ریاضی است، در نتیجه با استفاده از هر پردازنده یا چیپست می‌توان به استخراج ارز دیجیتال پرداخت؛ البته این عبارت بسیار کلی است و استثناهایی هم می‌توان برای آن تعریف کرد.

اما به‌صورت کلی، فعالیت به‌عنوان ماینر در شبکه‌ بلاکچین و کسب درآمد از این طریق نیازمند موارد زیر است:

✔ تجهیزات لازم برای استخراج ارز

بسته به ارز مورد نظر و بودجه خود نیاز به کارت گرافیک، دستگاه ماینر (ASIC) یا پردازنده (CPU) و… خواهید داشت؛ این تجهیزات انجام محاسبات و پیدا کردن هش هر بلاک را بر عهده دارند و باید به هش ریت آنها دقت کنید.

توجه داشته باشید که بسته به ارز مورد نظر ممکن است امکان استفاده از هر کدام از تجهیزات مذکور ممکن نباشد، مثلاً فعالیت در شبکه بلاکچینی بیت کوین تنها با استفاده از دستگاه‌های ASIC میسر است و خرید کارت گرافیک برای این منظور بی‌فایده است. برای آشنایی بهتر با این تجهیزات و مقایسه آنها پیشنهاد می‌کنیم از مقاله روش‌های استخراج ارز دیجیتال استفاده کنید.

✔ اتصال اینترنتی باثبات

فعالیت در شبکه بلاکچینی نیازمند برقراری همیشگی اینترنت است؛ توجه داشته باشید که این کار به پهنای باند یا حجم اینترنتی بالایی نیاز ندارد و اتصال همیشگی و ثبات اینترنت از مهمترین نکات هستند.

✔ محل نگهداری تجهیزات

بسته به بزرگی مزرعه ماینینگ خود ممکن است به یک محل نگهداری با امکان مدیریت دما و سر و صدا نیاز داشته باشید.

✔ کیف پول ارز دیجیتال

برای دریافت پاداش فعالیت خود نیز نیازمند یک کیف پول امن ارز دیجیتال با امکان خرید و فروش ارز دریافتی خواهید بود؛ برای اینکار می‌توانید از کیف پول و بازار معاملاتی اکسچنج سیتکس استفاده کنید.

✔ انتخاب استخر ماینینگ

همان‌طور که می‌دانید هر چه یک ماینر هش ریت بیشتری داشته باشد، شانس وی برای پیدا کردن پاسخ بلاک و دریافت پاداش نیز افزایش خواهد یافت؛ در نتیجه برخی ماینرها با کنار هم قرار دادن هش ریت خود، به‌عنوان یک نود واحد در شبکه فعالیت می‌کنند تا شانس خود را برای دریافت پاداش افزایش دهند. می‌توانید به‌صورت انفرادی نیز به استخراج ارز دیجیتال نیز بپردازید؛ اما استفاده از استخر رایج‌ترین روش فعالیت به‌عنوان یک ماینر است.

✔ مجوزهای لازم

فعالیت به‌عنوان ماینر در ایران نیازمند دریافت مجوز از وزارت صمت است.

راهنمای دقیق نحوه عملکرد ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال

مزایای استخراج ارز دیجیتال

آشنایی با مزایا و مضرات هر مقوله‌ای از بهترین راه‌ها برای تصمیم‌گیری در مورد ورود یا عدم ورود به آن است. در ادامه به مزایا و مضرات استخراج ارز دیجیتال نگاهی خواهیم داشت:

فعالیت به‌عنوان یک ماینر نه‌تنها منجر به کسب درآمد خواهد شد، بلکه کمک به تأمین امنیت شبکه و تأیید تراکنش‌ها را نیز به‌همراه خواهد داشت؛ در نتیجه می‌توانید به پروژه مورد علاقه خود نیز کمک کنید. استخراج ارز دیجیتال یکی از قدیمی‌ترین و مورداطمینان‌‌ترین روش‌های فعالیت در دنیای ارزهای دیجیتال بوده و سود مناسبی را به‌همراه دارد.

مضرات استخراج ارز دیجیتال

تجهیزات ماینینگ مصرف برق بسیار بالایی دارند، خصوصاً اگر در تعداد بالا از آنها استفاده کنید، در نتیجه تأمین هزینه برق از مهمترین مسائلی است که باید به آن توجه داشته باشید. تجهیزات استخراج ارز دیجیتال عمر محدود و مشخصی دارند و عموماً بیش از 5 سال نمی‌توان از آنها استفاده کرد.

درآمد یک ماینر از جنس ارز دیجیتالی است که در شبکه آن فعالیت می‌کند؛ مواردی نظیر بیت کوین، اتریوم و… همان‌طور که می‌دانید نیز بازار ارزهای دیجیتال مرتب در نوسان است و ریزش شدید بازار در برخی بازه‌های زمانی غیرقابل اجتناب. بدین ترتیب تعیین درآمد کاملاً ثابت و از پیش تعیین‌شده برای ماینینگ کار ساده‌ای نبوده و خطراتی را به‌همراه دارد. با توجه به هزینه اولیه سنگین برای شروع به استخراج، عموماً بازگشت سرمایه در ماینینگ چندین ماه یا حتی بیش از یکسال طول می‌کشد.

خطرات استخراج ارز دیجیتال

به‌صورت کلی استخراج ارز دیجیتال در کنار ترید و هولد از محبوب‌ترین راه‌های فعالیت و کسب سود در دنیای ارزهای دیجیتال است و سالانه افراد، شرکت‌ها و حتی دولت‌های متنوعی شروع به فعالیت در این حوزه می‌کنند. اما تغییرات شدید قیمتی ارزهای دیجیتال و احتمال ممنوعیت کامل استخراج از مهمترین خطرات و مسائل فعالیت به‌عنوان یک ماینر محسوب می‌شوند و به همین سبب بسیاری از ورود به دنیای استخراج ارز دیجیتال دوری می‌کنند.

علاوه‌بر تغییرات قیمتی ارز استخراج‌شده، میزان ارز دریافتی نیز ممکن است با توجه به تغییرات سختی شبکه کم و زیاد شود؛ برای مثال اگر شما با استفاده از یک مزرعه 10 تراهشی توانایی استخراج 0.1 بیت کوین (اعداد فرضی) داشته باشید، افزایش سختی شبکه ممکن این مقدار را به 0.096 بیت کوین برساند که می‌تواند برای بر هم زدن محاسبات سودآوری شما کافی باشد.

منظور از سختی شبکه بیت کوین (Difficulty) چیست؟

همچنین داشتن یک مزرعه ماینینگ در واقع یک کار واقعی است و وقت زیادی را از شما می‌گیرد؛ در نتیجه نمی‌توان آن را روشی برای کسب درآمد غیرفعال در نظر گرفت.

استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

درست همان‌طور که استخراج ارز دیجیتال راهی برای اعطای پاداش به کسانی است که در تأیید تراکنش‌ها و تأمین امنیت شبکه‌های اثبات کار (PoW) نقش دارند، استیکینگ نیز برای اعطای پاداش به فعالان شبکه‌های اثبات سهام Proof of Stake استفاده می‌شود.

در بخش‌های پیشین گفتیم که مصرف انرژی استخراج ارز دیجیتال و به تبع، مصرف انرژی الگوریتم اثبات کار بسیار بالاست و در سال‌های اخیر این موضوع یکی از بزرگترین نقدها به دنیای ارزهای دیجیتال بوده است؛ در همین راستا، الگوریتم اثبات سهام به‌عنوان جایگزین کم‌مصرف‌ترِ این الگوریتم معرفی شده است. در این الگوریتم به‌جای آنکه ماینرها برای پیدا کردن هش یک بلاک و تأیید تراکنش‌ها با یکدیگر به رقابت بپردازند، خودِ شبکه یک ماینر را به‌صورت تصادفی انتخاب کرده و وظیفه پیدا کردن هش و ساخت بلاک را به وی می‌سپارد.

بدین ترتیب نیازی نیست ماینرهای دیگر برای محاسبه هش بلاک جدید و تأیید تراکنش‌ها انرژی مصرف کنند و در نهایت مصرف انرژی شبکه کاهش می‌یابد؛ برای مثال شبکه اتریوم قرار است طی بروزسانی که با نام اتریوم 2.0 شناخته می‌شود از الگوریتم اثبات کار به اثبات سهام مهاجرت کند و توسعه‌دهندگان این شبکه معتقدند که این تغییر منجر به کاهش 90 درصدی مصرف انرژی شبکه خواهد شد. این تغییر بسیار مهم است که از نظر برخی می‌تواند منجر به مرگ استخراج ارز دیجیتال با کارت گرافیک شود!

آیا ماینینگ با اتریوم 2.0 از بین خواهد رفت؟

استیکینگ ارز دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟

همان‌طور که گفتیم، در الگوریتم اثبات سهام و استیکینگ خود شبکه به‌صورت تصادفی ماینر یا ولیدیتور (Validator) هر بلاک را انتخاب می‌کند؛ اما فعالیت به‌عنوان ولیدیتور در یک شبکه الگوریتم اثبات سهام، نیازمند تضمین حسن انجام کار است. یعنی همان‌طور که ماینرهای شبکه‌های اثبات کار با صرف انرژی و وقت خود تضمین می‌کنند که کار خود را به‌درستی انجام خواهند داد، ولیدیتورهای الگوریتم اثبات سهام نیز باید به‌گونه‌ای تضمین کنند که تراکنش‌های اشتباه را تأیید نخواهند کرد.

برای اینکار، ولیدیتورهای یک شبکه اثبات سهام باید مقداری از توکن بومی آن شبکه را به‌عنوان «ضمانت» در شبکه قفل کنند تا در صورتی که خطایی از آنها سر زد، شبکه بتواند با برداشت از آن مبلغ، آنها را تنبیه کند؛ به قفل‌کردن این توکن به‌عنوان ضمانت در شبکه‌های اثبات سهام نیز استیکینگ (Staking) گفته می‌شود. درست مانند شبکه‌های اثبات کاری، در شبکه‌های اثبات سهام نیز ساخت هر بلاک تولید مقداری ارز دیجیتال را به‌همراه دارد که در کنار کارمزد تراکنش‌ها، به ولیدیتور هر بلاک پرداخت می‌شود.

اگر خاطرتان باشد، گفتیم که در الگوریتم اثبات کار هر چه هش ریت یک ماینر بیشتر باشد، شانس وی برای پیدا کردن پاسخ بلاک و دریافت پاداش آن بیشتر خواهد بود. در الگوریتم اثبات سهام نیز عوامل مختلفی بر نحوه انتخاب ولیدیتور هر بلاک تأثیر دارند، اما میزان توکن استیک شده یکی از مهمترین این عوامل به‌شمار می‌رود؛ یعنی هر چه میزان توکن‌های استیک‌شدۀ یک ولیدیتور بیشتر باشد، شانس وی برای انتخاب‌شدن به‌عنوان ولیدیتور یک بلاک افزایش یافته و درآمد وی نیز افزایش می‌یابد.

حداقل میزان استیک یا سهام لازم در شبکه‌های اثبات سهام مختلف متغیر است و بسته به شبکه ممکن است بسیار سنگین یا بسیار ارزان و در دسترس باشند؛ برای مثال برای فعالیت به‌عنوان ولیدیتور در شبکه اتریوم، نیازمند استیک 32 اتر (ETH) خواهید بود.

راه‌های مختلف استیکینگ ارز دیجیتال

در کنار آماده‌کردن حداقل استیک یا سهام لازم، فعالیت به‌عنوان یک ولیدیتور در شبکه‌های اثبات سهام به راه‌اندازی یک نود با استفاده از تجهیزات مربوطه نیز نیاز دارد؛ البته بیشتر افراد ترجیح می‌دهند تا به‌جای راه‌اندازی یک نود، از استخرهای استیکینگ استفاده کنند.

در این استخرها افراد با کنار هم قرار دادن دارایی‌های خود یک سهام (Stake) بزرگ‌تر ایجاد کرده و به‌عنوان یک نود واحد در شبکه فعالیت می‌کنند؛ از این طریق دیگر نیاز نیست نگران خریداری تجهیزات فعالیت در شبکه و مسائل فنی مربوط به آن باشید، کافی است دارایی‌های خود را در اختیار یک استخر استیکینگ قرار داده و به‌صورت روزانه، هفتگی، ماهانه و… سود خود را دریافت کنید.

برای فعالیت در استخرهای استیکینگ نیز بهتر است به نکات زیر توجه داشته باشید:

• حداقل میزان استیک (Stake) لازم
• حداقل مدت زمان استیکینگ
• نرخ سود سالانه

مزایای استیکینگ ارز دیجیتال

درست مانند استخراج ارز دیجیتال، استیکینگ نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد: استفاده از استیکینگ فرآیند بسیار ساده‌ای دارد؛ کافی است ارز مورد نظر را خریداری و پلتفرم و استخر مورد نظر خود را انتخاب کرده و شروع به کسب درآمد کنید.

استیکینگ یکی از بهترین روش‌ها برای کسب درآمد غیرفعال به‌حساب می‌آید و برخلاف ماینینگ نیازی به مراقب همیشگی تجهیزات ندارد. در استیکینگ خبری از هزینه‌های نظیر نگهداری از تجهیزات یا هزینه برق و… نیست؛ تنها هنگام جابجایی دارایی‌های خود مجبور به پرداخت کارمزد شبکه خواهید بود. مصرف انرژی استیکینگ بسیار کمتر از استخراج است و از این طریق می‌توانید به گرمایش جهانی کمک کنید.

معایب استیکینگ ارز دیجیتال

بسته به شبکه مورد نظر و حداقل استیک (Stake) لازم، ممکن است مجبور به خریداری مقدار زیادی توکن باشید. در طول دوران استیکینگ به دارایی‌های خود دسترسی نخواهید داشت و نمی‌توانید نسبت به تغییرات قیمتی شدید بازار واکنش نشان دهید.

بسته به شبکه و استخر استیکینگ مورد نظر، حداقل زمان لازم برای دریافت پاداش حاصل از استیکینگ می‌تواند متفاوت باشد؛ این بازه می‌تواند از یک روز تا یکسال متغیر باشد.

استخرهای استیکینگ بزرگ عموماً نرخ سود بیشتری را نسبت به سایرین ارائه می‌کنند؛ اما استفاده بیش از حد از این استخرها می‌تواند منجر به ایجاد تمرکز در شبکه بلاکچینی شود.

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی کردیم تعریف کلی و ساده‌ای از استخراج ارز دیجیتال و استیکینگ ارائه کرده و مزایا و معایب آن را بررسی کنیم؛ اما به‌صورت کلی می‌توان گفت که دردسرهای استیکینگ بسیار کمتر از استخراج ارز دیجیتال است. با استفاده از استیکینگ افراد می‌توانند در کنار فعالیت روزانه و کار اصلی خود، به کسب درآمد نیز بپردازند؛ اما راه‌اندازی و نگهداری از مزرعه ماینینگ نیازمند توجه همیشگی و روزانه است.

از طرف دیگر، افراد می‌توانند با استفاده از Idle Mining، از کامپیوتر خانگی خود نیز برای کسب درآمد غیرفعال استفاده کنند. اصطلاح Idle Mining به استفاده از کامپیوتر خانگی برای استخراج ارز دیجیتال در زمان‌هایی اشاره دارد که از آن کامپیوتر استفاده نمی‌کنید؛ برای مثال می‌توانید در روزهایی که سر کار هستید کامپیوتر خود را روشن نگهداشته و با آن ارز دیجیتال استخراج کنید. بسته به سخت افزار سیستم شما ممکن است اینکار غیرممکن، بدون سود و یا سودده باشد؛ اما روش مناسبی برای کسب درآمد از سخت افزاری است که در حال عادی کاری انجام نمی‌دهد.