6 راهکار جلوگیری از معاملات احساسی در ارز دیجیتال

کنترل احساسات در معاملات پرریسک و حساسی مانند ارز دیجیتال، فاکتوری کلیدی است که تعیین‌کننده سرنوشت و سودآوری سرمایه‌گذاری شما خواهد بود. زمانی که ثبت سفارش خرید، فروش یا معامله ارز دیجیتال متأثر از یک احساس هیجانی مانند ترس، طمع یا اضطراب باشد، می‌توان گفت آن معامله یک معامله احساسی یا Emotional Trading بوده و احتمالاً به ضرر و زیان معامله‌گر منجر خواهد شد.

اما چطور می‌توانیم به احساسات شدید خود در معاملات ارز دیجیتال غلبه کنیم؟

در این مقاله از اکسچنج سیتکس به معاملات احساسی و روش غلبه بر احساسات هیجانی در معامله‌گری ارز دیجیتال می‌پردازیم.

با ما همراه باشید…

معاملات احساسی ارز دیجیتال چه نوع معاملاتی هستند؟

یکی از مهمترین کارهایی که یک معامله‌گر ارز دیجیتال، باید انجام دهد، ارزیابی ریسک بازار و واکنش صحیح به آن است؛ اما متأسفانه، نمی‌توان گفت که انسان‌ها در انجام این کار موفق عمل می‌کنند.

گاهاً مشاهده می‌شود که معامله‌گران در شرایط حساس بازار تصمیمات معاملاتی می‌گیرند که اقتصاددانان و تحلیل‌گران، این تصمیمات را کاملاً غیرمنطقی و اشتباه می‌دانند.

این نوع معاملات معمولاً به عنوان معاملات هیجانی یا احساسی (emotional trading) شناخته می‌شوند.

چرا باید از معاملات احساسی ارز دیجیتال جلوگیری کنیم؟

بازارهای مالی محصولات جدیدی هستند که در دوران مدرن امروز و گستره بزرگ اشیائ موجود در جهان ارائه شده‌اند. در حالی که مغز ما در طول میلیون‌ها سال برای بقا در فضای باز و دنیای واقعی تکامل یافته است.

بنابراین انسان‌ها زمان کافی برای آموزش تصمیم‌‌گیری‌های مالی درست و منطقی را نداشته‌اند.

ما دو فرآیند مغزی مهم داریم (یک فرآیند منطقی و یک فرآیند احساسی) که دائماً در حال رقابت با یکدیگر برای شکل دادن آینده ما در بازار ارز دیجیتال هستند.

معمولاً معامله‌گران کم‌تجربه‌ یا بی‌تجربه‌، افرادی که با پولی که توانایی از دست دادن آن را ندارند معامله می‌کنند، یا حتی تریدرهایی که صبر و تحمل کمی دارند، باید در بازار ارز دیجیتال منتظر رخ دادن اتفاقات ناخوشایند نیز باشند.

حتی معامله‌گران باتجربه‌تر نیز گاهاً تصمیمات معاملاتی احساسی می ‌گیرند که در گذشته به نظرشان احمقانه به نظر می‌رسیده است. شاید این معاملات احساسی در معامله‌گران باتجربه کمتر از معامله‌گران بی‌تجربه رخ دهد، و عواقب کمتری هم برایشان داشته باشد، اما بهرحال هرروزه این خطاها برای تریدرهای حرفه‌ای هم اتفاق می‌افتد.

اغلب، حتی اگر منطقاً بدانیم که با دنبال کردن قوانین معاملاتی خود، نتایج بهتری به دست می‌آوریم، باز هم بسیاری از ما با وجود آگاهی صریح از آنچه باید انجام دهیم، دقیقاً برعکس عمل می‌کنیم.

برای مثال توقف‌ها (Stop) را حذف می‌کنیم، برنده‌ها را کوتاه (Short) می‌کنیم، با دارایی خیلی زیادی وارد می‌شویم و…

پس ما به وضوح موجوداتی کاملاً منطقی نیستیم (و نمی‌توانیم باشیم)، اگر این‌طور بود ما شبیه به ربات‌هایی بی‌نقص و بی احساس بودیم و نه انسان.

به هر حال، در معاملات ارز دیجیتال همیشه این توصیه را خواهید شنید: “احساسات خود را کنترل کنید!” و قطعاً شروع به این فکر می‌کنید که اگر بتوانید این کار را انجام دهید، به طور مداوم در بازار سود کسب خواهید کرد. اما، نه تنها نادیده گرفتن کامل سیستم احساسی مغزتان غیرممکن است، بلکه در واقع این کار بسیار نادرست هم است.

در واقع شما باید سعی کنید که در معاملات ارز دیجیتال خود، بیشتر از آنچه احساس ‌می‌کنید، فکر ‌کنید.

اگر عکس این موضوع برقرار باشد، بیش‌فعالی احسلاسی‌تان منتج به رفتارهای غیرارادی و بی‌پروایی می‌شود که در نهایت هزینه‌های زیادی برای شما به همراه خواهد داشت.

انواع احساسات در معاملات ارز دیجیتال کدامند؟

تریدرهای ارز دیجیتال در بازاری فعالیت دارند که بسیار پرریسک و پرنوسان است و به همین دلیل نیز همواره در حال تجربه کردن احساسات مختلفی مانند ترس، طمع، اضطراب، شک و بی‌انگیزگی هستند.

این احساسات پایه و اساس تصمیمات هیجانی و شکل گرفتن معاملات احساسی و بی‌منطقی هستند که معمولاً تنها «خوش شانس بودن» می‌تواند آنها را تبدیل به معاملاتی سودآور کند.

در این بخش به توضیح برخی از مهمترین و تأثیرگذارترین احساسات هیجانی تریدرها و هولدها در معاملات ارز دیجیتال می‌پردازیم.

ترس یا Fear

ترس مهمترین احساسی است که می‌تواند باعث شود معامله‌گر یا تریدر، اقدام به خرید یا فروش بی‌موقع ارزهای دیجیتال و emotional trading کند.

نمودار ترس و طمع بیت کوین و ارزهای دیجیتال به خوبی نشان‌دهنده غلبه احساس ترس بر بازار است. در زمان ریزش شدید قیمت‌ها و خرسی شدن بازار، شاخص ترس و طمع ارز دیجیتال، عددی کم (0 تا 50) را نشان می‌دهد که هرچه این عدد کمتر باشد، نشان از این دارد که معامله‌گران رمز ارز، ترس بیشتری را تجربه می‌کنند.

FOMO

ترس از جا ماندن (Fear Of Missing Out) یا به اختصار فومو (FOMO) یکی از ترس‌های معروفی است که در زمان اوج‌گیری بازار کریپتو گریبان‌گیر معامله‌‎گران شده و آنها را تشویق به خرید در بالاترین قیمت‌ها می‌کند؛ که اغلب به متضرر شدن آنها می‌انجامد.

FUD

Fear, Uncertainty, and Doubt که به طور اختصار FUD نام دارد نوعی از ترس است که همراه با دودلی و شک بوده و می‌تواند در معاملات ارز دیجیتال بسیار مخرب و خطرناک باشد. بهتر است در زمان تجربه این احساس هیچ تصمیم معاملاتی نگرفته و سعی کنید ذهن خود را آرام کنید.

طمع یا Greed

طمع از خطرناک‌ترین احساسات هیجانی افراد در بازار رمز ارز است که افراد را تشویق می‌کند تا خرید و فروش ارزهای خود را، با هدف کسب سود بیشتر، به تعویق بیاندازند و همین مسأله می‌تواند به جای سود، آنها را دچار ضرر کند.

در صورتی که نمودار ترس و طمع اعدادی بین 50 تا 100 را نشان دهد، می‌توان نتیجه گرفت که معامله‌گران فعال در بازار دچار طمع شده‌اند و هرچه این عدد بیشتر باشد، چیرگی طمع در بازار نیز بیشتر است.

تا جایی که تریدرهای گاوی و طماع، با خریدهای بیش از حد خود، تعادل عرضه و تقاضا را بر هم زده و بازار را به سمت یک اصلاح پیش می‌برند و بازار تا مدت‌ها بعد و زمانی که این تعادل دوباره برقرار شود، نزولی خواهد شد.

Hopium

اصطلاح هوپیوم در کریپتو ترکیبی از کلمات Hope به معنی امید و Opium به معنی افیون یا تریاک است و به احساسی توهمی اشاره دارد که در آن فرد دارای امید واهی و غیرمنطقی بوده و وضعیت خود یا بازار یک پروژه ارز دیجیتال را بهتر از آنچه هست می‌‌داند.

حتی گاهی معامله‌گرانی که به اهداف سرمایه‌گذاری خود نرسیده‌اند، دچار Hopium شده و مغز آنها با توسل به این توهم و احساس دلسوزانه، آنها را دلداری می‌دهد تا درد ناشی از شکست را تجربه نکنند.

اضطراب یا Anxiety

اضطراب نیز از احساساتی است که می‌تواند تأثیری منفی بر نتیجه معاملات و تصمیمات مالی شما داشته باشد و افراد مضطرب معمولاً سرعت عمل و قدرت ریسک کمتری داشته یا در زمان نادرستی از بازار خارج می‌شوند و در نتیجه بهترین فرصت‌های کسب سود را از دست می‌دهند.

عدم اعتماد به نفس یا Self Doubt

عدم اعتماد به نفس نیز مانند اضطراب و ترس، احتمال انجام معاملات احساسی را افزایش داده و تریدرهای ناامید و بدون اعتماد به نفس، نخواهند توانست با قدرت و سرعت مناسب ثبت سفارش کرده یا به ترید روزانه بپردازند.

این افراد معمولاً حتی در هولد کردن ارزهای خود نیز ناموفق هستند و قبل از رسیدن به تارگت‌های خود، رمز ارزهای کیف‌پولشان را فروخته و سود بالقوه خود از دست می‌دهند.

6 راهکار مفید برای کنترل احساسات در ارز دیجیتال

در وهله اول، بسیار مهم است که به یاد داشته باشید که بخش احساسی مغز ما بسیار قدرتمند است و تا زمانی که بخش منطقی مغز ما دخالتی نکند، تصمیمات ما را به سمت برطرف کردن نیازهای احساسی‌مان هدایت می‌کند. اما بخش منطقی مغز ما ضعیف است و به راحتی توسط بخش عاطفی غلبه می‌کند.

برای مثال، بیشتر معامله‌گران می‌دانند که چطور باید معامله کنند. آنها می‌دانند که چگونه نمودارهای ارز دیجیتال را بررسی کرده و ریسک معاملات خود را مدیریت کنند، اما با این وجود نمی‌توانند تجارت سودآوری داشته باشند، چرا که بخش عاطفی مغز آنها بسیار قوی و فعال است.

هنگام انجام معامله، نیم‌کره احساسی مغز ما، لذت بدست آمده از مدهکسب سود و تصمیمات درست مالی و همچنین ناراحتی ناشی از ضرر و اشتباه را پیش‌بینی کرده و به دنبال این است که به هر قیمتی، به سمت این احساسات مثبت رفته و از احساسات منفی دور شود.

در همین حال بخش منطقی مغز شما، به نام نئوکورتکس (neocortex)، راه بهتری را برای رسیدن به موفقیت می‌شناسد، اما احتمالاً بخش عاطفی مغز شما، که به نام سیستم لیمبیک (limbic) معروف است، اعتراضات نئوکورتکس را نخواهد شنید یا حداقل به آن توجهی نخواهد کرد.

بنابراین، به عنوان یک معامله‌گر موفق ارز دیجیتال، برای اینکه بتوانید تصمیمات بهتری در مسیر خود بگیرید، باید همواره تأثیر احساسات خود در معاملات را به خاطر داشته باشید.

پس از اشراف به این موضوع، شما باید راه‌کارهایی را برای ایجاد هماهنگی بیشتر در ذهن خود بیابید تا اینکه دو فرآیند اصلی مغز شما (منطق و احساسات) در کشمکش مداوم نباشند.

در این قسمت به شش مرحله حیاتی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کنند تا به این هدف دست پیدا کرده و معاملات احساسی و تصمیمات هیجانی خود را در بازار ارز دیجیتال متوقف کنید:

1. از سیستم تریدینگ خود شناخت کافی بدست آورید

مطمئن شوید که سیستم معاملاتی خود، نقاط قدرت و ضعف یا محدودیت‌های آن را به طور درستی درک کرده و جزئیات آن را کاملاً متوجه شده‌اید.

همچنین باید بدانید که استفاده دائمی از این سیستم معاملاتی و ترید متوالی در آن، چه دستاوردهایی را در آینده برای شما خواهد داشت.

این موضوع به اعتماد شما در استفاده از این سیستم معاملاتی در زمان‌های مساعد و نابسامان کمک بسیاری می‌کند.

انتخاب یک پلتفرم و سیستم معاملاتی معتبر وقابل اعتماد، شاید مهمترین و اولین فاکتوری باشد که باید در کنترل احساسات خود به آن توجه کنید.

2. با پولی معامله کنید که توان از دست دادن آن را داشته باشید

قطعاً شما در ازای متحمل شدن ریسک و انجام معاملات ارز دیجیتال، توقع دارید که دارایی‌تان افزایش یافته و اصطلاحاً سود دریافت کنید.

اما در همین حین باید به احتمال از دست دادن تمام سرمایه خود و اصطلاحاً لیکوئید شدن نیز فکر کنید.

معامله شما زمانی درست است که شما حتی با تصور کردن از دست دادن تمام سرمایه وارد شده‌تان، باز هم از این معامله خوشحال و راضی باشید و آن را نوعی سرمایه‌گذاری درست بدانید که ارزش امتحان کردن را دارد.

اگر این چنین باشد شما ریسک مفیدی را انجام داده‌اید.

اما اگر دائماً نگران نتیجه سرمایه‌گذاری و رسیدن به اهداف ترید خود باشید، باید بگوییم که این معامله برای شما یک ریسک بزرگ و مخرب بوده است و بهتر است در انجام این معامله تجدید‌نظر کنید.

تا زمانی که جلوی این تصمیمات و معاملات خود را نگیرید، در زنجیره‌ای از معاملات احساسی و پرریسک باقی خواهید ماند.

مسلم است که می‌توان با وجود نیاز داشتن به پول و درآمدزایی، ترید نیز کرد، اما این کار احتیاج به داشتن نظم ذهنی قدرتمندی دارد که اغلب افراد این توانایی را در تفکرات و احساسات خود ندارند.

3. با مبالغ کم وارد شوید.

این مورد خیلی ساده است. اگر ریسک خود را کمتر کنید، می‌توانید از موقعیت‌های کوچک اما طلایی استفاده ببرید.

در این حالت به علت اینکه ریسک سرمایه‌گذاری شما کمتر شده است، قادر خواهید بود تا احساسات هیجانی یا غرور کاذب خود را کنترل کرده و تصمیمات عاقلانه‌تری بگیرید.

اما شاید مهمتر از این، با کم کردن ریسک سرمایه‌گذاری خود می‌‌توانید مدت زمان بیشتری در بازار فعال باقی مانده و در این حین به کسب تجربه و توسعه توانایی‌های خود بپردازید.

4. در زمان نامساعد بودن بازار، حجم معاملات خود را کاهش دهید

این راهکار نیز در روانشناسی معامله‌گری بسیار کاربردی است. زمانی که پول درآوردن آسان است باید پایتان را روی پدال گاز بگذارید و زمانی که پول درآوردن دشوار است پایتان را از روی آن بردارید.

کم کردن حجم معاملات خود در زمانی که عملکرد خوبی ندارید باعث کاهش احتمال انجام معاملات احساسی شما خواهد شد.

این روشی است که یکی از معروف‌ترین تریدرها به نام پاول تودور جونز (Paul Tudor Jones) شدیداً به آن اعتقاد دارد.

5. از تله‌های شخصیتی خود غافل نباشید.

یکی از بهترین روش‌های آگاهی از نقاط تاریک و ضعف‌های احساسی خود و تله‌هایی که برای ما ایجاد میکند، انجام مدیتیشن و مراقبه است.

اغلب، مردم تصور می‌کنند که مدیتیشن کردن، کاری سخت یا عرفانی است، اما باید بدانید که مراقبه تمرینی نسبتاً ساده است.

برای انجام مدیتیشن این تمرین ساده را انجام دهید:

چند دقیقه‌ای ثابت و بی‌حرکت بنشینید و روی تنفس خود تمرکز کنید.سعی کنید عمل دم و بازدم هوا را از طریق سوراخ‌های بینی خود انجام دهید.

مراقب باشید که حواستان پرت نشود و اگر هم ذهنتان منحرف شد، به آرامی آن را به سمت توجه به تنفس هدایت کنید.

در روانشناسی تریدینگ راه‌های زیادی برای تقویت اراده و مدیریت افکار و احساسات وجود دارد، اما روش مدیتیشن بسیار آسان و ساده است و در عین حال به شما کمک می‌کند که قدرت کنترل بیشتری روی ذهن، احساسات و نیازهای خود داشته باشید.

مدیتیشن کمک می‌کند تا بتوانید در زمانی که یک احساس مخرب در شما ایجاد می‌شود، جلوی واکنش‌های غیرارادی یا هیجانی خود را بگیرید.

شاید در ابتدا نتوانید به خوبی ذهن خود را متمرکز کنید، به همین دلیل هم نیاز است تا خالی کردن ذهن خود را به طور مداوم تمرین کنید.

هرچه بیشتر تمرین کنید، بیشتر قادر خواهید بود تا احساسات خود را کنترل کرده و تبدیل به تریدر بهتری هم خواهید شد. به همین ترتیب معاملات احساسی خود را نیز راحت‌تر مدیریت خواهید کرد.

6. همیشه سلامت خود را در اولویت اول قرار دهید.

ترفند آخری که برای ایجاد هارمونی و نظم در ذهنتان بسیار مفید است، توجه به نیازهای غریزی و بنیادی جسمانی‌تان است.

باید مطمئن شوید که به اندازه کافی استراحت داشته، تغذیه مناسب و سالمی دارید و آب کافی می‌نوشید.

به خودتان توجه کنید و صلح درون داشته باشید، علاوه بر این تا جایی که می‌توانید فشارهای مالی و اقتصادی خود را کم کنید.

باید بدانید که بخش منطقی و عملیاتی مغز انسان بسیار حساس و وابسته به این چیزهای کوچک است و به راحتی تحت تأثیر کیفیت زندگی شما قرار می‌گیرد.

قدرت تشخیص ما، به آسانی می‌تواند دچار ضعف و کاستی شود.

اگر نیاز دارید تا تصمیم مهمی که ریسک بالایی دارد بگیرید، اول یک خوراکی مغذی و سالم و کمی آب بنوشید و احساسات خود را دوباره مرور کنید.

اگر خسته هستید کمی استراحت کنید. نگران نباشید! بازار ارز دیجیتال فرار نخواهد کرد، اما اگر با ذهنی مشوش ترید کنید و معاملات احساسی خود را ادامه دهید، درآمد و سرمایه شما قطعاً به خطر خواهد افتاد.

گاهی فقط لازم است صبر کنید!

باید بدانید که کاری در این‌باره از دست کسی بر نمی‌آید و تنها کسی که می‌تواند کمکتان کند خودتان هستید!

بهتر است هنر هیچ کاری نکردن را بیاموزید تا در مواقع بروز نوسان و تغییر بازار، از انجام معاملات بی‌مورد جلوگیری کنید.

در بسیاری از مواقع ریزش‌ها یا صعودهای کاذب ارز دیجیتال، پس از گذشت مدتی خودبخود جبران شده و به حالت اول بازمی‌گردند.

به طور خلاصه، دلیل اصلی شکست اکثر معامله‌گران این نیست که آنها دارای یک استراتژی معاملاتی خوب و کاربردی نیستند، بلکه این شکست تریدرها عمدتاً به دلیل عدم توانایی آنها در کنترل ذهن و احساساتشان است.

با این وجود، این مشکل نیز قابل حل است، شاید در ابتدای مسیر سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال و یک شبه نتوانید این کار را انجام دهید، اما به مرور زمان قادر به کنترل آن خواهید بود.

با آموزش دیدن و رویکردی مناسب، می‌توانید معاملات هیجانی خود را تا حد زیادی کاهش دهید یا به طور کلی آنها را از لیست معاملات خود حذف کنید.