خالق اتریوم: ویتالیک بوترین که بود و چه کرد؟

در میان هزاران ارز دیجیتال و شبکه‌های بلاکچینی مختلفی که در این حوزه فعالیت دارند، شبکه اتریوم توانسته پس از شبکه بیت کوین بیشترین میزان توجه و سرمایه را به خود جلب کند. شبکه‌ای که ایده آن ابتدا در ذهن ویتالیک بوترین شکل گرفت و به همت تیمی از توسعه‌دهندگان، به واقعیت بدل شد. در این مقاله از بلاگ اکسچنج سیتکس قصد داریم به بررسی زندگینامه و عملکرد ویتالیک بوترین، از مهمترین هم‌بنیان‌گذاران اتریوم، بپردازیم.

توجه داشته باشید که این مطلب مستقیماً از وبسایت کوین‌تلگراف ترجمه شده است و نویسنده/مترجم در محتوای آن هیچگونه دخل و تصرفی نداشته است.

ویتالیک بوترین کیست؟

ویتالیک بوترین یک نویسنده و برنامه‌نویس روسی-کانادایی است که از سال 2011 در جامعه بیت کوین و ارزهای دیجیتال حضور داشته که فعالیت خود را به‌عنوان هم‌بنیان‌گذار و نویسنده مجله بیت کوین (Bitcoin Magazine) آغاز کرده است. خلق اتریوم را می‌توان مهمترین دلیل شهرت او در نظر گرفت؛ شبکه‌ای بلاکچینی که به‌عنوان یک «کامپیوتر جهانی» و بستری برای ساخت و فعالیت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) شناخته می‌شود.

او در سال 2013 به مدت شش ماه سفری به دور دنیا را آغاز کرد تا با توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویس‌های مختلف در مورد بیت کوین گفت‌وگو کند و در میان این صحبت‌ها بود که بوترین متوجه شد می‌تواند نسخه‌ای جدید یا بهتر از شبکه بیت کوین را با الهام از همین شبکه ایجاد کند؛ شبکه‌ای که در ادامه زندگی وی با نام اتریوم خلق شد.

کودکی

ویتالیک بوترین در 13 ژانویه سال 1994 (23 دی 1372) در شهر کولومنا در استان مسکوی روسیه به دنیا آمده و تا سال 2000 نیز در این کشور زندگی کرده است. زمانی که بوترین به سن شش سالگی می‌رسد، والدین وی به‌دنبال موقعیت شغلی و زندگی بهتر به کانادا مهاجرت می‌کنند.

به‌دلیل عملکرد درخشان ویتالیک بوترین در مقطع ابتدایی، در سال سوم این مقطع به سیستم آموزشی مخصوص تیزهوشان و دانش‌آموزان مستعد انتقال داده می‌شود تا استعدادهای وی فرصت بیشتری برای شکوفاشدن داشته باشند.

در این دوران بوترین متوجه شد که استعدادها و توانایی‌های وی برای هم‌کلاسی‌ها و حتی معلم‌های مدرسه عجیب و غریب به‌نظر می‌‌آید. او در مباحث ریاضیات و برنامه‌نویسی استعداد خاصی داشت و از همان ابتدا علاقه زیادی نسبت به مبحث اقتصاد ابراز می‌کرد و محاسبات اعداد سه رقمی را بسیار سریع‌تر از هم‌دوره‌ای‌های خود انجام می‌داد.

در مقابل، بوترین در دورهمی‌های اجتماعی و رویدادهای فوق برنامه همانند یک غریبه بود و بر اساس اظهارات خود ویتالیک، بسیاری با وی مانند یک نابغه ریاضی صحبت می‌کردند. او چهار سال در مدرسه خصوصی آبلارد (Abelard) در شهر تورنتوی کانادا تحصیل کرد که دیدگاه وی نسبت به مدرسه و تحصیل را تغییر داد. در این مدرسه بود که بوترین عطش یادگیری را برای اولین بار تجربه کرد و کسب دانش را به‌عنوان هدف اصلی زندگی خود برگزید.

جدای از تحصیل و عملکرد خارق‌العاده در مدرسه، بین سال‌های 2007 تا 2010 بخش قابل توجهی از وقت و انرژی بوترین به بازی ورلد آو وارکرافت (World of Warcraft) یا WoW اختصاص داشت. اما زمانی که شرکت مالک این بازی (Blizzard) قدرت کاراکتر مورد علاقه وی را کاهش داد، ویتالیک بسیار ناراحت شده و نسبت به بدی سیستم‌های متمرکز آگاه گشت.

زندگی دانشجویی

در سال 2011 و در جست‌وجوی هدف خود در زندگی بود که بوترین با بیت کوین آشنا شد. او در ابتدا به دیده شک به بیت کوین نگاه می‌کرد؛ چراکه نمی‌توانست دلیل ارزشمندی بیت کوین بدون هیچگونه پشتوانه واقعی را درک کند. اما با گذر زمان و آشنایی بیشتر با فناوری بلاکچین و بیت کوین، علاقه بوترین به این مقوله نیز بیشتر شد.

او قصد داشت با دستیابی به مقداری بیت کوین به‌صورت رسمی وارد این اقتصاد نوپا و آزمایشی شود؛ اما نه توان محاسباتی و تجهیزات لازم برای استخراج بیت کوین را داشت، و نه پول لازم برای خرید مستقیم آن. بدین ترتیب تصمیم گرفت تا با جست‌وجو در فروم‌های مختلف، کاری مرتبط با بیت کوین پیدا کند. در نهایت، بوترین توانست شغلی به‌عنوان نویسنده یک بلاگ پیدا کرده و در ازای دریافت 5 بیت کوین به ازای هر مقاله، در مورد اولین ارز دیجیتال جهان دست به قلم شود.

در همین حین، بوترین به جنبه‌های اقتصادی، فناوری و سیاسی ارزهای دیجیتال نیز نیم‌نگاهی داشت. در ادامه البته مقالات وی توجه میهای آلیزی (Mihai Alisie) را جلب کرد که در نهایت پایه‌گذاری مجله بیت کوین در سال 2011 را به‌همراه داشت. در این زمان بوترین حدود 30 ساعت در هر روز را به نوشتن، مسافرت و کار بر ارزهای دیجیتال می‌پرداخت و به همین دلیل، تصمیم گرفت تا از دانشگاه انصراف دهد.

در همین سفرهای کاری به سراسر جهان بود که ویتالیک بوترین با سایر پروژه‌های بلاکچینی و ارز دیجیتال آشنا و در تمام آنان یک مشکل مشترک پیدا کرد؛ همه این پروژه‌ها برای یک کاربرد خاص طراحی شده بودند و کاربرد عمومی نداشتند.

پس از مطالعه در مورد پروتکل‌های مورد استفاده در پروژه‌های مختلف، بوترین متوجه شد که از طریق جایگزینی عملکرد آنان با یک زبان برنامه‌نویسی تورینگ کامل می‌توان پروتکل‌های مختلف را ساده‌تر کرده و عملکرد آنها را به آن زبان تعمیم داد. در علوم کامپیوتر، زبان برنامه‌نویسی تورینگ کامل به یک کامپیوتر یا محاسبه‌گر اجازه می‌دهد تا با داشتن الگوریتم، زمان و حافظه کافی، هر مسئله‌ای را حل کند. پس از رد شدن پیشنهادات وی توسط سایر پروژه‌ها، بوترین تصمیم گرفت تا پروژه و شبکه بلاکچینی خود را راه‌اندازی کند.

تولد اتریوم

ویتالیک بوترین در سال 2013 ایده خود را مفصلاً در یک اوراق سفید بلندبالا توصیف و برای دوستان خود ارسال کرد و دوستان وی نیز این اوراق را برای سایر افراد صاحب نظر در این حوزه ارسال کردند. در نتیجه، حدود 30 نفر از مطالعه‌کنندگان این اوراق سفید (Whitepaper) با بوترین ارتباط گرفتند تا در خصوص ایده‌های وی صحبت کنند.

در ابتدا، ایده پشت اتریوم تنها به یک ارز دیجیتال محدود می‌شد؛ اما با گذر زمان این ایده دچار تحول شد و تا ژانویه سال 2014 تیم توسعه‌دهنده این پروژه متوجه شده بود که ساخت یک محل ذخیره فایل غیرمتمرکز کار ساده‌ای است و مسائلی نظیر ثبت نام را می‌توان با استفاده از چند خط کد به آن اضافه کرد.

در اواخر ژانویه سال 2014 پروژه اتریوم با اعضای اصلی شامل ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، میهای آلیزی (Mihai Alisie)، آنتونی دی یوریو (Anthony Di Iorio)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، جو لوبین (Joe Lubin) و گوین وود (Gavin Wood) رسماً معرفی شد. در کنفرانس بیت کوین در شهر میامی نیز ویتالیک بوترین اتریوم را برای حضار این کنفرانس معرفی کرد.

چند ماه بعد از نیز این تیم تصمیم گرفت تا با آغاز عرضه اولیه (ICO) توکن بومی شبکه اتریوم، اتر (ETH)، هزینه ساخت و توسعه این پروژه را تأمین کند. در همین زمان نیز ویتالیک بوترین کمک مالی 100,000 دلاری Thiel Fellowship را دریافت کرد که برای توسعه اتریوم به‌کار گرفته شد.

این تیم توانست با استفاده از عرضه اولیه اتر، 31,000 بیت کوین دریافت کند که در آن زمان معادل 18 میلیون دلار ارزش داشت. در ادامه تیم سازنده اتریوم بنیاد غیرانتفاعی اتریوم (Ethereum Foundation) را در سوییس تأسیس کرد تا وظیفه نظارت بر توسعه نرم‌افزار متن‌باز اتریوم را بر عهده داشته باشد.

اصول اساسی اتریوم

به‌صورت کلی، اهداف و اصول اتریوم را می‌توان در نکات زیر خلاصه کرد:

• سادگی: پروتکل اتریوم باید تا جای ممکن ساده باشد.
• جامعیت: به‌جای داشتن «قابلیت»، شبکه اتریوم باید پلتفرمی را ایجاد کند تا از پس پردازش مسائل مختلف برآید.
• مدولار بودن: اتریوم باید به‌گونه‌ای باشد تا برای کل دنیای بلاکچینی و ارزهای دیجیتال مفید واقع شود.
• چابکی: جزئیات پروتکل اتریوم وحی منزل نیست و باید بتواند با تغییرات دنیای واقعی و پیشرفت‌های دنیای بلاکچینی پیش رود.
• بدون تبعیض، بدون سانسور: تمام افراد باید بتوانند از این پروتکل استفاده کنند و نباید هیچ محدودیتی برای نحوه استفاده از آن وجود داشته باشد.

بدین ترتیب شبکه اتریوم همواره در حال توسعه و بهبود است تا با پیشرفت زیرساخت خود، بتواند به اصول مذکور پایدار باشد.

مشکلات اتریوم

درست مانند هر پروژه بلاکچینی و غیربلاکچینی دیگری، مسیر اتریوم مشکلات و موانع خاص خود را داشته است؛ در ادامه به مهمترین مشکلات شبکه اتریوم نگاهی خواهیم داشت.

حمله دائو (The DAO)

در کنار امکان ساخت و راه‌اندازی برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، اتریوم به کاربران این امکان را می‌دهد تا سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز (DAO) خود را بسازند. اولین نمونه از چنین سازمانی در شبکه اتریوم با نام دائو یا The DAO فعالیت می‌کرد و توانست از بیش از 11,000 کاربر اتریوم حدود 150 میلیون دلار اتر جمع‌آوری کند. اما در نهایت و به‌دلیل مشکلات موجود در کد این سازمان، دائو هک شد و سرمایه بخش بزرگی از جامعه کاربری اتریوم را به خطر انداخت.

در راستای این اتفاق، ویتالیک بوترین پیشنهاد اجرای یک سافت فورک (Soft Fork) را داد که شامل یک قطعه از کد بود و با بلوکه‌کردن هکر، برداشت اترهای دزدیده‌شده را غیرممکن می‌کرد. البته هکر مذکور (یا حداقل کسی که خود را به‌عنوان هکر دائو معرفی کرده بود) با اشاره به قوانین قرارداد هوشمند، طی نامه‌ای به بنیاد اتریوم اعلام کرد که دارایی‌های بدست آمده به شکل کاملاً قانونی کسب شده‌اند و هر گونه تلاش برای بلوکه‌کردن اتر با اقدام قانونی مواجه خواهد شد.

در نتیجه این اظهارات، شبکه بلاکچینی اتریوم با استفاده از یک هاردفورک به حالت قبلی خود بازگردانده شد و دارایی کاربران قربانی حمله نیز دوباره در اختیار آنان قرار گرفت. البته همه جامعه کاربری اتریوم با این تصمیم موافق نبودند بدین ترتیب که برخی از کاربران و توسعه‌دهندگان اتریوم با ایجاد هاردفورک و کمک به مال‌باختگان حمه دائو موافق بودند؛ در حالی که برخی دیگر معتقد بودند که این افراد باید تاوان اعتماد به یک پروژه ضعیف را بپردازند.

این رخداد ایجاد دو شبکه بلاکچینی اتریوم را به‌همراه داشت: اتریوم (شبکه جدید) و اتریوم کلاسیک (شبکه قدیمی).

از آنجایی که شبکه‌های بلاکچینی نباید تغییرپذیر بوده و دچار سانسور شوند، این مسئله بسیار جنجال‌برانگیز بود و شبکه اتریوم را با مشکلات اساسی روبه‌رو کرد. در پی این رویداد، سوالات متعددی در مورد اصول اخلاقی و فلسفی فناوری بلاکچین و توانایی رهبری تیم توسعه‌دهنده اتریوم مطرح شدند.

هم‌اکنون نیز شبکه اتریوم جدیدتر (ETH) محبوبیت بیشتری نسبت به اتریوم کلاسیک (ETC) داشته و توسط اتحاد شرکت‌های اتریوم (با بیش از 200 عضو) حمایت می‌شود. تفاوت اصلی دیگر میان این دو بلاکچین را می‌توان برنامه اتریوم (ETH) برای مهاجرت از الگوریتم اثبات کار (PoW) به الگوریتم اثبات سهام (PoS) در نظر گرفت؛ این تصمیم در حالی اتخاذ شده است که اتریوم کلاسیک همچنان قرار است از الگوریتم اثبات کار برای ایجاد توافق میان نودهای خود استفاده کند.

البته و علی‌رغم تضادهایی که هاردفورک مذکور با برخی از اصول دنیای ارزهای دیجیتال و شبکه‌های بلاکچینی داشت، تصمیم ویتالیک بوترین و تیم سازنده اتریوم را می‌توان همسو با تلاش برای حفظ بقای شبکه اتریوم در روزهای ابتدایی آن در نظر گرفت.

در حقیقت، متضررشدن بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاران پروژه‌ای نوپا مانند اتریوم در سال 2016 و عدم مدیریت آن می‌توانست منجر به خروج همگانی کاربران از این پروژه و شکست آن شود.

چرا بروزرسانی اتریوم 2.0 مهم است؟

همان‌طور که پیشتر گفتیم، شبکه اتریوم همواره در حال پیشرفت و بهبود است. بروزرسانی اتریوم 2.0 نیز یکی از مهمترین این بروزرسانی‌ها و آپدیت‌هاست که سعی دارد مسائلی نظیر کارمزد شبکه، سرعت، عملکرد و نگرانی‌های زیست‌محیطی کاربران (به‌دلیل فعالیت ماینرها) را حل کرده یا حداقل بهبود بخشد.

حقیقت آن است که اتریوم امروز قربانی موفقیت خود شده است و با افزایش استفاده از این پلتفرم و افزایش تقاضا، کارمزد و ترافیک شبکه نیز افزایش یافته که استفاده از این پلتفرم را برای کاربران ساده و خرد بسیار سخت می‌کند.

در واقع شبکه اتریوم پلتفرمی است که امکان ساخت و فعالیت محصولات و اپلیکیشن‌های مختلف را برای توسعه‌دهندگان و کاربران مختلف فراهم می‌سازد. بدین ترتیب تراکنش‌های اتریوم به‌‌گونه‌ای هستند که علاوه‌بر پردازش و انتقال ارز دیجیتال بومی این شبکه، اتر (ETH)، باید بتوانند پیام‌ها و اطلاعات جابجا شده میان و درون اپلیکیشن‌ها را مدیریت و پردازش کنند.

بروزرسانی اتریوم 2.0 نیز به مجموعه‌ای از بروزرسانی‌ها و آپدیت‌ها اشاره دارد که قرار است سرعت و توانایی پردازش اتریوم را افزایش داده و در عین حال، مصرف انرژی آن را کاهش دهد.

بر اساس نقشه راه ارائه شده توسط بنیاد اتریوم، بروزرسانی اتریوم 2.0 قرار است در سه فاز اجرا شود:

1. بیکن چین: یک شبکه بلاکچینی در کنار شبکه بلاکچینی فعلی که به‌جای استفاده از الگوریتم اثبات کار، از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کند. این بروزرسانی در دسامبر سال 2020 اجرایی شده است.
2. مرج: ادغام دو شبکه مذکور با یکدیگر و مهاجرت اتریوم به استفاده از الگوریتم اثبات سهام. این بروزرسانی قرار است در 15 سپتامبر سال 2022 اجرایی شود.
3. شاردینگ: شاردینگ یکی از راه‌های رایج در علوم کامپیوتر برای افزایش بهره‌وری یک سیستم و مدیریت مسائل و پردازش‌های متعدد است. توسعه‌دهندگان اتریوم نیز قصد دارند پس از رویداد مرج، آمادگی‌های لازم برای شاردینگ اتریوم را فراهم کنند.

تلاش‌ها و جوایز بشردوستانه

درست است که ویتالیک بوترین بیشتر به‌عنوان خالق اتریوم شناخته می‌شود، اما این جایگاه به وی کمک کرده است تا قدرت بالایی برای انجام فعالیت‌های بشردوستانه و غیرانتفاعی داشته باشد. در ادامه به برخی از دستاوردها و جوایز دریافتی بوترین در این خصوص نگاهی خواهیم داشت:

در 12 می سال 2021 ویتالیک بوترین به‌دلیل کمک 1.2 میلیارد دلاری به صندوق خیریه کشور هند برای مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا مورد ستایش قرار گرفت. این هزینه از طریق بخشش میم‌کوین‌های اهدایی پروژه‌های مختلف تأمین شده بود؛ این توکن‌ها شامل آکیتا اینو (AKITA)، شیبا اینو (SHIB) و دوج ایلان مارس (ELON) می‌شدند که توسط سازندگان آنها به آدرس عمومی ویتالیک ارسال شده بودند.

در سال 2014 نیز بوترین کمک مالی Thiel Fellowship Award را دریافت کرد تا پروژه‌های علمی و فناوری خلاقانه خود را به واقعیت تبدیل نماید؛ کمک مالی که بخش قابل توجهی از آن برای تأمین هزینه‌های اتریوم به‌کار گرفته شد.

او در همین سال توانست با شکست مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg)، جایزه شبکه فناوری جهانی (World Technology Network (WTN)) را دریافت کند.

همچنین و در سال 2014، نام بوترین در لیست افراد موفق زیر 40 سال و زیر 30 سال مجله فوربز (Forbes) نیز دیده می‌شد.

در سال 2018 و در روز Dies Academicus نیز دانشکده کسب‌وکار و اقتصاد دانشگاه بازل به پاس عملکرد و نقش مهم بوترین در پیشرفت فناوری بلاکچین، مدرک افتخاری این روز را به وی اهدا کرد.

برنامه‌های بوترین برای آینده

ویتالیک بوترین انتظار دارد که اتریوم در دهه پیش رو «بر متاورس حکمرانی کند.» متاورس به دنیای مجازی اشاره دارد که کاربران می‌توانند از طریق آواتارها با یکدیگر تعامل داشته باشند. او معتقد است که اتریوم در جایگاهی قرار دارد که می‌تواند به بخش اساسی متاورس تبدیل شود.

همچنین، وی اعتقاد دارد که اکوسیستم خدمات نامگذاری اتریوم (Ethereum Name Service (ENS)) می‌تواند با ارائه راه‌حلی برای انتخاب و نمایش نام کاربری و آدرس‌های بلاکچینی شبکه‌های مختلف، تعامل میان افراد و فعالیت در فضای وب3 را ساده‌تر کند.