BIP 119 یک پروپوزال بهبود بیت کوین است که توسط شخصی به‌نام جرمی روبین (Jeremy Rubin) از توسعه‌دهندگان اصلی بلاکچین بیت کوین و از بنیان‌گذاران JUDICA (سازمان تحقیق و توسعه بیت کوین)، ارائه شد. این طرح یک توافق یا پیمان مکانیزمی است که می‌توان آن را مشابه قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم دانست.
BIP 119 آماده اجرا و نیازمند توافق جمعی است؛ اما طرح ارائه شده مخالفان بسیاری در دنیای ارزهای دیجیتال دارد و هنوز زمان اجرای آن به‌طور دقیق مشخص نیست.
برای آشنایی با BIP 119 یا CTV (مخفف عبارت Check Template Verify)، باید ابتدا با مفهوم BIP (مخفف عبارت Bitcoin Improvement Proposal) یا پروپوزال بهبود بیت کوین آشنا شوید؛ با ما همراه باشید.
فهرست عناوین
پروپوزال بهبود بیت کوین (BIP) چیست؟
پروپوزال بهبود بیت کوین (Bitcoin Improvement Proposal) که به اختصار به آن BIP گفته می‌شود؛ یک پروپوزال رسمی برای ایجاد تغییرات در این بلاکچین است.
می‌دانیم که شبکه بیت کوین یک شبکه متن باز و غیرمتمرکز یا توزیع شده است، که برخلاف شبکه‌های متمرکز که تیم مدیران یا توسعه‌دهندگان (مجموعه کنترل‌کننده مرکزی) آنها را هدایت می‌کنند، هیچ هدایت‌کننده یا مرکز مدیریت و کنترل واحدی ندارد.
این در حالی است که بلاکچین بیت کوین به‌دلیل تعداد بالای کاربرانش باید به‌طور مداوم به‌روزرسانی و مشکلات آن لحظه‌ای برطرف شود. همچنین این شبکه برای حفظ مقام نخست در صنعت ارزهای دیجیتال باید همواره قابلیت‌های جدیدی را معرفی و ارائه کند تا کارآمدی آن ادامه داشته باشد و کاربران آن جذب بلاکچین‌های دیگر نشوند.
در یک بستر متمرکز مدیر مجموعه یا توسعه‌دهندگان به‌راحتی این فرایندها را اجرا و تغییرات را اعمال می‌کنند؛ اما شرایط در شبکه بیت کوین به‌دلیل غیرمتمرکز بودن و نبود یک مجموعه کنترل‌کننده مرکزی، کاملا متفاوت است. پروپوزال بهبود بیت کوین نقش کنترل‌کننده مرکزی را در این شبکه ایفا می‌کند و به‌نوعی مسئول اجرای تغییرات است.
پروپوزال بهبود بیت کوین چگونه ارائه می‌شود؟
پروپوزال بهبود بیت کوین یا BIP یک پیشنهاد در قالب مجموعه‌ای از کدهای نوشته شده توسط برنامه‌نویسان عضو بلاکچین بیت کوین است که برای ایجاد تغییرات و بهبود این شبکه مطرح می‌شود. این طرح‌ها به‌عنوان یک قانون و اجبار محسوب نمی‌شوند و ممکن است فقط در مرحله طرح و پیشنهاد باقی بمانند.
هر‌یک از طرح‌های بهبود بیت کوین در ابتدا به‌عنوان یک پیش‌نویس در کانال‌های ارتباطی میان برنامه‌نویسان این شبکه منتشر و پیشنهادات جمعی روی آن بررسی می‌شوند.
هرگاه‌ها بحث‌ها پایان یافت و اجماع جمعی روی پیش‌نویس حاصل شد، BIP موردنظر به‌صورت یک طرح رسمی شناخته شده و در صف اجرا قرار خواهد گرفت. اما در برخی موارد نیز ممکن است طرح پیشنهادی موردقبول قرار نگیرد و هیچ‌گاه اجرا نشود.
ساختار پروپوزال بهبود بیت کوین چگونه است؟
یک پروپوزال مورد تایید برای بحث و اجرا باید شامل موارد زیر باشد:
- مقدمه: جزئیاتی مانند شماره BIP، عنوان طرح، اطلاعات تماس نویسنده طرح
- چکیده: یک توضیح کوتاه از مسئله فنی مورد بحث در طرح
- حق چاپ (کپی‌رایت): اجازه انتشار سند توسط نویسنده (اطلاعات کپی‌رایت)
- مشخصات: ویژگی‌های جدید پیشنهادی به‌طور دقیق بیان شود
- انگیزه‌نامه: چه مشکلی با این طرح مرتفع خواهد شد (باید توضیح داده شود که طرح چه مزیتی نسبت به سایر طرح‌ها دارد)
- منطق: دلیل تصمیم نویسنده برای اجرای طرح پیشنهادی
- پشتیبانی از نسخه‌های قبلی: اگر طرح با نسخه‌های قبلی شبکه ناسازگار است نویسنده طرح باید ناسازگاری را توضیح داده و راه‌حل برطرف کردن آن را نیز بیان کند
- ارجاع‌دهی: کدهای تستی یا نمونه اجرا شده طرح در اختیار دیگر برنامه‌نویسان قرار بگیرد
آموزش 8 روش سرمایه‌گذاری با بیت کوین رایگان
انواع BIP
پس از ارائه اولین پروپوزال بهبود بیت کوین در سال ۲۰۱۱ توسط شخصی به‌نام امیر تاکی (Amir Taki) با‌عنوان BIP 0001، طرح‌های متعددی توسط جامعه توسعه‌دهندگان فعال در بلاکچین بیت کوین ارائه شد؛ که بسیاری از آنها در همان مرحله ارائه باقی ماندند و برخی از آنها توانستند اکثریت آرا را برای اجرا به‌دست بیاورند.
به‌طور کلی این طرح‌ها را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
✔ پروپوزال استاندارد
Standards track BIP، پیشنهاد تغییر و تحول در هسته اصلی شبکه بیت کوین است. این تغییرات می‌تواند در رابطه با شرایط مقیاس‌پذیری، ایجاد بلاک یا سبک اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها باشد.
تایید BIPهای استاندارد نیاز به پذیرش جمعی یا اکثریت جامعه بیت کوین دارد و به‌همین دلیل اجرای این پروپوزال‌ها عمدتا زمان‌بر و دشوار هستند.
البته تعداد بالای کاربران شبکه بیت کوین و حجم تراکنش‌های حال حاضر این شبکه، امکان ایجاد تغییرات بنیادی را تا‌حدودی غیر‌ممکن کرده است؛ زیرا اجرای چنین تغییراتی سبب آشفتگی خواهد شد.
✔ پروپوزال اطلاعاتی
Information BIP، یک پروپوزال برای کارآمدتر شدن شبکه است. این طرح پیشنهادی ارتباطی با مسائل بنیادی شبکه ندارد و صرفا برای ساده‌تر شدن استفاده از قابلیت‌های شبکه پیشنهاد می‌شود.
تایید پروپوزال اطلاعاتی نیاز به تایید جمعی نودها یا کاربران ندارد و سریع و ساده صورت می‌گیرد.
✔ پروپوزال فرایندی
Processes BIP، تا‌حدودی شبیه به پروپوزال استاندارد است؛ با این تفاوت که Standard BIPS روی کدهای اصلی شبکه اجرا می‌شود، اما پروپوزال فرایندی طرحی برای بهبود فرایندهای جاری شبکه است که خارج از سیستم یا زنجیره‌های اصلی بلاکچین به اجرا در‌می‌آیند.
به‌عبارت ساده‌تر این پروپوزال پیرامون مسائل کاملا مرتبط با زنجیره اصلی بیان می‌شود که روی عملکرد کلی بلاکچین تاثیر مستقیم دارند اما از اجزای اصلی آن نیستند.
پروپوزالهای مهم بیت کوین
از آن‌جا که بیت کوین یک پلتفرم کاملا دموکرات است، همه برنامه‌نویسانی که در این بستر فعالیت می‌کنند امکان ارائه پروپوزال بهبود را برای اصلاح شرایط کنونی شبکه دارند. تا‌کنون نیز طرح‌های بسیاری ارائه شده و این روند همچنان ادامه دارد. اما همه طرح‌ها مورد تایید قرار نمی‌گیرند و تعداد محدودی از BIPها به مرحله بحث و بررسی و اجرا می‌رسند.
در ادامه به بررسی مهمترین پروپوزالهای اجرا شده خواهیم پرداخت.
معاملات استاندارد M-of-N
این طرح BIP 11 بود که برای فعال کردن کیف پول‌های امن، تراکنش‌های امانی و مبادلاتی که برای تایید به بیش از یک امضا نیاز دارند؛ توسط گوین اندرسن در سال ۲۰۱۱ ارائه شد. BIP 11 یک پروپوزال بهبود استاندارد بود.
پرداخت به هش اسکریپت
این پروپوزال BIP 16 بود. یک روش نوین برای مدیریت سیستم‌های پرداختی بیت کوین، که داده‌های پرداخت را در کدهای QR می‌گنجاند تا فرایندهای پرداخت تسهیل و تسریع شود. این طرح نیز توسط گوین اندرسون در سال ۲۰۱۲ میلادی ارائه شد.
سگویت (SegWit)
سگویت مهمترین پروپوزال بهبود بیت کوین تا‌کنون است که هدف آن افزایش ظرفیت شبکه در‌کنار برطرف کردن مشکلات انعطاف‌پذیری تراکنش‌ها بود. سگویت یا BIP 141 از طرح‌های مهم برای مرتفع کردن چالش‌های مقیاس‌پذیری شبکه بیت کوین است.
منظور از سختی شبکه بیت کوین (Difficulty) چیست؟
BIP 119 چیست؟
نام دیگر این پروپوزال، بهبود بیت کوین CTV (مخفف عبارت Check Template Verify) است. BIP 119 یک طرح پیشنهادی برای افزودن قابلیتی با نام تعهد (Covenant) به شبکه بیت کوین است که پیشنهاد شده از طریق یک سافت فورک (Soft Fork) به اجرا درآید.
مکانیزم Covenant در واقع توافقی برای تعیین شرایط خرج کردن بیت کوین در آینده یا تعیین شرایط انتقال بیت کوین به والت‌های شخصی است. با اجرای این سافت فورک برنامه‌نویسان می‌توانند آدرس‌های مختلف را در بلک‌لیست یا وایت‌لیست‌ها قرار داده و انتقال واحدهای BTC به آدرس‌ها را کنترل کنند.
همچنین امکان ایجاد محدودیت در خرج کردن سکه‌های بیت کوین حتی برای کسانی که کلید خصوصی آنها را دارند نیز فراهم می‌شود. به‌عبارت ساده‌تر، عملیاتی به اسکریپت‌های بیت کوین اضافه خواهد شد که از طریق آنها می‌توان تراکنش‌ها را قبل از تایید و نهایی شدن کنترل و متوقف کرد. همچنین می‌توان زمان اجرای آنها را از طریق پروتکل قفل زمانی تغییر داد و به تعویق انداخت.
BIP 119 چه خواهد کرد؟
با اجرای این پروپوزال بهبود، بلاکچین بیت کوین محدود به کدنویسی‌‌ها خواهد شد و عملا برنامه‌نویسان می‌توانند نحوه مبادلات این ارز دیجیتال را در‌آینده مدیریت کنند.
در این شرایط ممکن است توافق‌های تکرارشونده (Recursive Covenant) ایجاد شود؛ یعنی ممکن است برنامه‌نویس عمدا یا سهوا علاوه‌بر آن‌که تراکنش فعلی را محدود می‌کند، تراکنش بعدی و تراکنش‌های بعدی را نیز محدود کند. به این فرایند در اصطلاح قرارداد بازگشتی می‌گویند که ایجاد آن یک چالش بزرگ برای شبکه آزاد و بدون محدودیت بیت کوین خواهد بود.
اجرای قراردادهای بازگشتی قابلیت تعویض‌پذیری بیت کوین را نیز عملا از بین خواهد برد؛ زیرا سکه‌هایی که می‌توانند برای همه ارسال شوند محدود شده و این روند سبب ایجاد دسته‌ای جدید از سکه‌های BTC می‌شود.
همچنین اجرای طرح لیستی از آدرس‌های سفید و سیاه قطعا فرصتی برای دولت‌ها و نهادهای قدرتمند در جهت ایجاد محدودیت تراکنش‌های ارز دیجیتال افراد ایجاد خواهد کرد.
آیا BIP 119 یک حمله جدی به بیت کوین است؟
همان‌طور که اشاره کردیم BIP 119 یا همان طرح CTV، محدودیت‌های اساسی در نحوه خرج کردن بیت کوین یا انتقال آن به آدرس‌های مختلف، ایجاد خواهد کرد که مسلما مورد تایید بخشی از جامعه BTC نخواهد بود. این محدودیت‌ها شاید در طولانی مدت نتیجه مطلوبی داشته باشند؛ اما در ابتدا مشکلات و نارضایتی‌هایی را ایجاد خواهند کرد.
برخی از کارشناسان ارزهای دیجیتال به‌قدری به این طرح بدبین هستند که اعلام کرده‌اند CTV بیت کوین را می کشد.
سخن پایانی
در این مقاله از وبلاگ سیتکس، بیشتر نکات منفی BIP 119 مورد بررسی قرار گرفت. این پروپوزال بهبود بیت کوین این روزها سوژه بحث فعالان ارز دیجیتال در بسترهای مختلف است و نظرات متعددی پیرامون آن وجود دارد.
در کنار این نکات منفی باید به این نکته نیز اشاره کرد که برخی کارشناسان افزایش قدرت برنامه‌نویسی در بلاکچین بیت کوین و امکان زمان‌بندی پرداخت‌ها را ویژگی‌های مطلوبی برای این شبکه می‌دانند. همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم؛ این پروپوزال اکنون آماده اجرا است و ارائه‌دهندگان آن خواستار اجرای سریع‌تر آزمایشی طرح‌شان هستند.
حدود ۴ ماه زمان باقی مانده تا همه ماینرهای شبکه، موافقت خود را با BIP 119 اعلام کنند؛ اما اگر قبل از این بازه زمانی بیش از ۹۵ درصد از آنها طرح را قابل اجرا دانسته و با آن موافقت کنند؛ طرح مورد بحث به اجرا درمی‌آید و باید منتظر تبعات احتمالی آن بود. البته قبل‌تر هم اشاره کردیم که شاید نتایج حاصل از BIP 119 مطلوب باشد و رضایت فعالان حوزه کریپتوکارنسی را جلب کند.
لازم به ذکر است که پیاده‌سازی نهایی پروپوزال به جز ماینرها باید از سوی کاربران، توسعه‌دهندگان، کیف پول‌ها و صرافی‌ها تایید شود و اگر این طرح بدون حمایت همه این گروه‌ها اجرایی شود، ممکن است نیاز به یک هارد فورک (Hard Fork) داشته باشد.
بررسی سافت فورک (Soft Fork) و هارد فورک (Hard Fork) در بیت کوین
همچنین کارشناسان معتقدند که BIP 119 هنوز نیاز به بحث و بررسی‌های بیشتری دارد و زمان مناسبی برای اجرای آن نیست و در حال حاضر ممکن است حمایت همه گروه‌های فعال در شبکه BTC را جذب نکند.
کاربرد پروپوزال بهبود بیت کوین چیست؟
پروپوزال بهبود بیت کوین راه‌حلی برای برطرف کردن مشکلات شبکه و افزودن ویژگی‌های جدید به آن است. در شبکه غیر‌متمرکزی همچون بیت کوین این طرح‌ها اسنادی هستند که شبکه را هدایت می‌کنند.
گاهی نیز طرح‌های پیشنهادی سبب می‌شوند مشکلات دیگر شبکه نیز مورد‌توجه سایر برنامه‌نویسان قرار گیرد و آنها نیز طرح‌های کارآمد و مطلوبی را ارائه دهند.
چرا سرمایه گذاران طرفدار پروپوزال بهبود هستند؟
بیت کوین در حال حاضر در زمره سرمایه‌های ارزشمند قرار دارد و دارندگان این ارز دیجیتال مایل به به‌روزرسانی مداوم شبکه آن، حل مشکلات کنونی و اضافه شدن قابلیت‌های جدید به این بلاکچین هستند.
بنابراین این افراد همیشه در دسته طرفداران BIPها هستند؛ زیرا این طرح‌های اصلاحی همواره در راستای بهبود شرایط سرمایه آنها است.
ویراستاران BIP چه کسانی هستند؟
شخصی با نام امیر تاکی (Amir Taki)، نخستین ارائه‌دهنده پروپوزال بهبود بیت کوین است. تاکی از توسعه‌دهندگان قدیمی بلاکچین بیت کوین بود که تصمیم گرفت ساختار این شبکه را کارآمدتر و منعطف‌تر کند. او اولین طرح بهبود را با نام BIP 0001 در سال ۲۰۱۱ میلادی منتشر کرد و طرح ارائه شده در‌واقع به معرفی دقیق BIP می‌پرداخت.
