آموزش تحلیل فاندامنتال یا بنیادی به زبان ساده (Fundamental Analysis)
تحلیل رفتار دارایی‌های پرنوسانی نظیر ارزهای دیجیتال، نیازمند دانش فنی و توانایی بالایی است. انتخاب یک استراتژی درست، کسب درک درستی از دنیای تریدینگ و یادگیری تحلیل فاندامنتال یا تکنیکال از مواردی هستند که می‌توانند مسیری هموار را در دنیای ارزهای دیجیتال آماده کنند. بر این اساس، در این مقاله از بلاگ سیتکس، قصد داریم تا به معرفی تحلیل فاندامنتال پرداخته و با اصول و مفاهیم پایه آن آشنا شویم.
فهرست عناوین
تحلیل فاندامنتال چیست؟
تحلیل فاندامنتال روشی است که سعی دارد از طریق بررسی برخی عوامل خارجی یا داخلی یک دارایی یا ارز دیجیتال، ارزش واقعی یا ذاتی آن را بسنجد. درواقع، بررسی و سنجش اطلاعات مختلف در مورد یک پروژه بلاکچینی یا ارز دیجیتال، می‌تواند برای پاسخ به سوال «آیا یک دارایی گران‌تر یا ارزان‌تر از آنچه که باید خرید و فروش می‌شود؟» کاربرد داشته باشد.
بازار ارزهای دیجیتال شدیداً پرنوسان است و حتی ارزهای قدیمی و جاافتاده‌ای مانند بیت کوین و اتریوم نیز از نوسان‌های این بازار در امان نیستند. سرمایه‌گذاری در توکن‌ها و کوین‌های کوچک‌تر و جدید نیز خطر بیشتری را به دنبال دارد و استفاده از تحلیل فاندامنتال، به‌عنوان یکی از راهکارهای مدیریت خطر و داشتن انتخاب‌های درست به‌شمار می‌رود.
کاربرد تحلیل فاندامنتال در ارز دیجیتال
تحلیل فاندامنتال، به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد و تریدرها این امکان را می‌دهد تا با اطمینان بیشتری به سرمایه‌گذاری یا ترید در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال بپردازند. درواقع، تریدرها با استفاده از تحلیل تکنیکال می‌توانند استراتژی‌ها و تصمیمات هوشمندانه‌ای بگیرند که در نهایت به سود بیشتر منجر خواهد شد.
مبانی تحلیل بنیادی چیست؟
برخی از متخصصان معتقدند که در دنیای ارزهای دیجیتال، می‌توان تحلیل تکنیکال را به روش بازارهای قدیمی‌تر بکار برد. بر این اساس، بسیاری از تریدرهای ارزهای دیجیتال از اندیکاتورهایی استفاده می‌کنند که سالهاست در دنیای بورس و فارکس استفاده شده‌اند؛ ابزارهایی مانند اندیکاتور RSI، اندیکاتور MACD و باندهای بولینگر و… از اندیکاتورهایی هستند که ابتدا در دنیای مالی سنتی و بورس توسعه یافته‌اند اما توسط فعالان بازار ارزهای دیجیتال نیز استفاده می‌شوند.
با اینکه کلیات تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال مشابه با تحلیل فاندامنتال در بازارهای مالی سنتی است، اما نمی‌توان از ابزارها و روش‌های این بازارها برای انجام تحلیل فاندامنتال در ارزهای دیجیتال استفاده کرد. درواقع، برای استفاده از تحلیل فاندامنتال در دنیای ارزهای دیجیتال، باید ابزارها و روش‌های خاص این بازار را بکار برد.
همان‌طور که گفتیم، تحلیل بنیادی فاندامنتال سعی دارد تا با راحت‌تر کردن فرآیند شناسایی دارایی بهتر برای سرمایه‌گذاری و ترید، کاهش خطر و سود بیشتر را برای تریدرها یا سرمایه‌گذاران به ارمغان بیاورد. استفاده از این روش تحلیل را می‌توان به 3 بخش مختلف تقسیم کرد که هر کدام نیز دارای اجزای سازنده کوچک‌تری هستند:
- معیارهای بلاکچینی
- معیارهای مالی
- معیارهای مربوط به پروژه
در ادامه به بررسی هر یک این موارد خواهیم پرداخت.
معیارهای بلاکچینی یا معیارهای آنچین (On-Chain) در تحلیل فاندامنتال
بلاکچین منبع بسیار خوبی برای سنجش ارزش واقعی یک پروژه یا دارایی است، اما دریافت اطلاعات به‌صورت دستی از داده‌های حاصل از بلاکچین کار بسیار وقت‌گیر و هزینه‌بری است. خوشبختانه، ابزارها و برنامه‌های گسترده‌ای برای همین منظور توسعه یافته‌اند که به سرمایه‌گذاران در اتخاذ تصمیم‌های درست کمک می‌کنند.
برای مثال، صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال اقدام به ساخت ابزارهایی کرده‌اند که اطلاعات متنوعی نظیر تعداد کاربران فعال، کل تراکنش‌ها و ارزش هر کدام را از شبکه بلاکچین استخراج کرده و در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
از میان مهمترین معیارهای فاندامنتال بدست آمده از بلاکچین، می‌توان سه مورد را نام برد که در ادامه مشاهده می‌کنید:
- هش‌ریت
- وضعیت و تعداد آدرس‌های فعال
- ارزش تراکنش‌ها و کارمزدهای آنها
1. هش‌ریت
تکنولوژی بلاکچین در تأمین امنیت شبکه یک ارز دیجیتال نقش اصلی را ایفا می‌کند و بررسی دقیق‌تر آن می‌تواند اطلاعات مفیدی را برای تحلیل فاندانتال فراهم کند.
بیت کوین و اتریوم بزرگترین ارزهای دیجیتال هستند و از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند. الگوریتم اثبات کار در عین جلوگیری از وقوع حمله 51 درصد، ماینرها را به حل مسائل پیچیده ریاضی برای تأیید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌های جدید بلاکچین مجبور می‌کند. با اینکار، از ایجاد تغییر توسط یک فرد یا سازمان جلوگیری کرده و امکان مصرف دوباره یا چندباره یک دارایی را از بازیگران خرایکار سلب می‌کند.
هش‌ریت نیز مجموع توان محاسباتی است که برای حل مسائل پیچیده در ماینینگ استفاده می‌شود؛ البته باید توجه داشت که میزان هش‌ریت اعلامی برای یک شبکه از اطلاعاتی بدست می‌آید که در اختیار عموم قرار دارد و به همین دلیل، هیچوقت نمی‌توان میزان واقعی و دقیق هش‌ریت یک شبکه را اعلام کرد.
از دیدگاه بسیاری از فعالان بازار ارزهای دیجیتال، هش‌ریت بیانگر میزان سلامتی ارز دیجیتال مورد بررسی است؛ یعنی هر چه هش‌ریت بالاتر باشد، سود ماینرها عموماً افزایش یافته و فعالیت آنها نیز بیشتر می‌شود که در نتیجه افزایش امنیت شبکه را به همراه دارد.
از طرف دیگر وقتی هش‌ریت روند نزولی می‌گیرد، با کاهش سود ماینرها، آنها از شبکه خارج شده و فشار فروش تجهیزات ماینینگ نیز افزایش می‌یابد. بر همین اساس، کاهش هش‌ریت عموماً کاهش سود سرمایه‌گذاران را در پی دارد.
2. وضعیت و تعداد آدرس‌های فعال
در این روش تعداد آدرس‌های فعال در شبکه بلاکچین طی بازه زمانی مشخص مد نظر است. یکی از ساده‌ترین روش‌های آن محاسبه مجموع تمام آدرس‌هایی است که در یک بازه زمانی مشخص اقدام به دریافت یا ارسال ارز دیجیتال کرده‌اند و سپس شمارش تعداد آدرس‌های فعال یک شبکه در بازه‌های زمانی روزانه، هفتگی و ماهانه و بررسی روند بدست آمده برای دریافت درک درستی از میزان فعالیت و رشد یا سوددهی یک شبکه است.
روش دیگر استفاده از این معیار، مجموع فعالیت آدرس‌های خاص در بازه‌های زمانی مشخص و سپس مقایسه نتایج است.
3. ارزش تراکنش‌ها و کارمزد آنها
درست مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال نیز به ارزیابی ارزش تراکنش‌ها اهمیت می‌دهد. برای مثال، اگر هر روز 5 تراکنش بیت کوینی 250 دلاری انجام شود، ارزش تراکنش روزانه بیت کوین 1250 دلار تعیین می‌شود.
ارزش تراکنش پایدار و بالا نشان‌دهنده چرخش سالم ارز دیجیتال در بازار است و مقایسه این مقادیر در بازه‌های زمانی مختلف، می‌تواند برای پیش‌بینی روند قیمتی بازار در آینده کاربرد داشته باشد.
از طرف دیگر، کارمزدها بیانگر میزان تقاضا در بلاکچین هستند و نشان می‌دهند در هر لحظه چه تعداد تراکنش به شبکه اضافه می‌شود. کارمزد شبکه، میزان ارز دیجیتالی است که به ماینرها در ازای تأیید تراکنش پرداخت می‌شود و میزان آن هر لحظه در حال تغییر است.
به‌صورت کلی، ارزیابی میزان کارمزدها می‌تواند برای دریافت درک درستی از میزان امنیت یک شبکه کاربرد داشته باشد.
معیارهای مالی در تحلیل فاندامنتال
هدف تحلیل فاندامنتال، ایجاد ارزش کمی برای یک سرمایه‌گذار جهت تجزیه و تحلیل چشم‌انداز یک دارایی است. ارزیابی و بررسی معیارهای مالی یک ارز دیجیتال به معنای دریافت درک درستی از شرایط ترید یک دارایی مانند نقدینگی، عوامل مالی موثر و پاسخ بازار به حرکات آن دارایی است.
تمامی این موارد می‌توانند در تحلیل بنیادی یا فاندامنتال یک ارز دیجیتال، خصوصاً حین ساخت استراتژی سرمایه‌گذاری، موثر باشند.
✅ 1. ارزش کل بازار (Market Cap)
همان‌طور که از نام آن پیداست، ارزش کل بازار نمایانگر ارزش تمام دارایی در گردش یک شبکه یا پروژه است که از طریق ضرب قیمت فعلی یک دارایی در مجودی کل در گردش آن بدست می‌آید. برای مثال اگر ارزی داشته باشیم که با قیمت 25 دلار در بازار معامله می‌شود و کل موجودی در گردش آن نیز 1,000 کوین باشد، ارزش کل بازار آن 25,000 دلار تعیین می‌شود.
البته باید توجه داشت که بررسی ارزش کل بازار زمانی ارزشمند است که در کنار سایر معیارهای فاندامنتال (مانند نقدینگی) انجام گیرد. مثلاً قیمت واقعی یک آلت‌کوین یک دلاری با موجودی کل 50 میلیون دلار که تنها چند تراکنش روزانه در آن اتفاق می‌افتد، یک دلار نیست.
باید توجه داشت که در نظر گرفته‌نشدن مواردی مانند ارزهای فراموش‌شده، کیف پول‌های گم‌شده و کلیدهای خصوصی گم‌شده، نشان می‌دهند که هیچگاه نمی‌توان ارزش کل بازار یک ارز دیجیتال را به‌طور دقیق محاسبه کرد و ارزش کل بازار سعی بر اعلام تقریبی ارزش کل یک دارایی دارد.
به‌صورت کلی ممکن است سرمایه‌گذاران فرض کنند یک ارز دیجیتال با ارزش بازار کم، پتانسیل بالایی برای رشد دارد؛ در حالی که ارزش کل بازار بالا، می‌تواند نشان‌دهنده زیرساخت قوی و قدرت بالای شبکه باشد.
✅ 2. نقدینگی و حجم مبادلات
نقدینگی، معیاری برای سنجش میزان سختی یا آسانی خرید و فروش یک دارایی است. اگر بتوان یک ارز دیجیتال را به‌سادگی و بدون ایجاد تغییر بزرگ در بازار خرید و فروش کرد، یعنی نقدینگی آن ارز بالاست. در حالی که خریداران و فروشندگان یک ارز با نقدینگی پایین، همواره منتظر انجام تراکنش خود هستند.
حجم مبادلات نیز نشانگر توانایی یک توکن یا کوین در حفظ تکانه یک روند است؛ این مشخصه نشان می‌دهد که چه مقداری از یک دارایی در مدت زمانی مشخص دست به دست شده است. اگر روند صعودی یک دارایی با حجم مبادلات بالا همراه باشد، احتمال پایداری سود و رشد ارزش دارایی نیز بیشتر خواهد بود. از طرف دیگر تغییرات قیمتی با حجم پایین مبادلات را می‌توان نور فانوسی کوچک، در تاریکی شب در نظر گرفت.
✅ 3. موجودی در گردش
مجودی در گردش یک ارز دیجیتال، به تعداد کل ارزهایی اشاره دارد که به‌صورت فعال در گردش بوده و در اختیار عموم قرار دارند. باید توجه داشت که موجودی در گردش با مواردی نظیر کل موجودی یا حداکثر موجودی ممکن یک ارز تفاوت دارد؛ چراکه موجودی در گردش ثابت نیست و بسته به میزان ارز تولید شده یا سوزانده‌شده، می‌تواند متغیر باشد.
اطلاعات و معیارهای فاندامنتال برای بررسی یک پروژه
بررسی معیارهای مربوط به یک پروژه ارز دیجیتال، رویکردی کمی برای سنجش عملکرد یک ارز دیجیتال است و روی عوامل خارجی و داخلی مانند هدف یک ارز دیجیتال و نحوه عملکرد آن تمرکز دارد.
✅ 1. تجزیه و تحلیل پیش‌زمینه
سایت‌های رسمی ارزهای دیجیتال، عموماً لیست افراد دخیل در آن پروژه را نمایش می‌دهند و تحقیق و بررسی سوابق هر یک از این افراد، می‌تواند برای تخمین احتمال موفقیت یک پروژه مفید باشد.
تجربیات و دستاوردهای گذشته اعضای اصلی و حمایتگران اولیه یک پروژه می‌توانند برای سنجش اعتبار یک پروژه کمک‌کننده باشند.
✅ 2. اوراق سفید ارز دیجیتال
اوراق سفید یک پروژه نوعی سند فنی است که هدف و نحوه عملکرد یک پروژه را مشخص می‌کند و در دنیای ارزهای دیجیتال بسیار پراهمیت است. اوراق سفید یک پروژه باید حداقل موارد زیر را پوشش دهد:
- راه‌حل‌های فناری بلاکچین
- کاربردهای ارز پروژه
- ویژگی‌ها و بروزرسانی‌های برنامه‌ریزی‌شده
- اقتصاد توکن پروژه و اطلاعات فروش آن
- اطلاعات تیم سازنده
برای کسب بهترین نتایج از تحلیل فاندامنتال یک پروژه، اوراق سفید آن را با دید شک و تردید بررسی کرده و به‌دنبال بررسی‌های انجام‌شده توسط خبرگزاری یا کارشناس شخص ثالث باشید.
✅ 3. مقایسه رقبا
رقابت در بازارهای مالی در نهایت منجر به حذف گزینه ضعیف‌تر می‌شود و بررسی رقبای یک پروژه می‌تواند به سنجش میزان موفقیت و محلی که باید در آن به رقابت بپردازد کمک کند؛ درواقع کسب درکی درستی از محیط فعالیت یک پروژه می‌تواند برای درک پتانسیل آن مفید باشد.
✅ 4. نقشه راه پروژه
بیشتر پروژه‌های بلاکچینی نوعی نقشه راه را برای آینده ترسیم می‌کنند که در آن زمان اتفاقات مهم پروژه مانند زمان راه‌اندازی شبکه آزمایشی، عرضه اولیه کوین و ویژگی‌های برنامه‌ریزی‌شده را مشخص می‌کنند. نقشه راه باید روند کلی پیشرفت‌های یک پروژه را مشخص نماید و با استفاده از آن و بررسی اهداف یک پروژه، می‌توان عملکرد و پتانسیل آن را مورد بررسی قرار داد.
✅ 5. توکنومیکس و کاربرد توکن
به بیان ساده، توکنومیکس بیانگر اقتصاد و ارتباط میان عرضه و تقاضای یک توکن است که در نهایت بر نحوه رفتار قیمت آن توکن تأثیر مستقیم دارد. یعنی هر چه تقاضا نسبت به عرضه بیشتر باشد، قیمت نیز بیشتر خواهد بود.
کاربرد توکن نیز به معنای نقشی است که یک توکن در شبکه بازی خواهد کرد. قبلاً و در طی مقایسه کوین با توکن انواع توکن‌ها را معرفی کرده‌ایم.
مزایا تحلیل فاندامنتال
به‌صورت کلی، مزایای تحلیل فاندامنتال را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- ساده‌تر و در دسترس‌تر در مقایسه با تحلیل تکنیکال به دلیل وجود ابزارهای قابل اطمینان
- نقطه شروعی مناسب برای کسب درک درست از بازار و یک پروژه
معایب تحلیل فاندامنتال
معایب کلی تحلیل فاندامنتال را نیز در ادامه مشاهده می‌کنید:
- انجام تحلیل بنیادی ساده است، اما انجام تحلیل بنیادی خوب چندان کار ساده‌ای نیست و نیازمند در نظر گرفتن فاکتورهای متعددی است.
- تحلیل فاندامنتال در شناسایی برخی روندهای قدرتمند بازار که توسط تحلیل تکنیکال شناسایی می‌شوند ناتوان است.
- امکان برداشت اشتباه از نتایج حاصل از تحلیل بنیادی بسیار بالاست، خصوصاً برای تازه‌کاران.
آموزش تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال را چگونه دنبال کنیم؟
به‌صورت کلی، مطالعه مقاله‌ها و استفاده از شبیه‌سازهای بازار ارز دیجیتال نقطه شروع خوبی برای یادگیری تحلیل فاندامنتال بنیادی محسوب می‌شود؛ اما این روش بسیار زمان‌بر است و درصد خطای بالایی دارد. برای یادگیری تحلیل فاندامنتال به بهترین و امن‌ترین روش، بهتر است در کنار به‌کارگیری موارد مذکور، در دوره‌های معتبر آموزشی تحلیل فاندامنتال شرکت کنید.
در این بخش به برخی از سوالات متداول کاربران در مورد تحلیل فاندامنتال پاسخ خواهیم داد:
آیا تحلیل فاندامنتال در بازار بورس و بازار ارزهای دیجیتال متفاوت است؟
بله، از آنجایی که عوامل فاندامنتال موثر بر یک ارز دیجیتال با عوامل بنیادی یا فاندامنتال بازار بورس متفاوت است، تحلیل حاصل از آنها نیز متفاوت خواهد بود.
فاکتورهای موثر در آموزش تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال کدامند؟
بهترین روش یادگیری تحلیل فاندامنتال، شرکت در دوره‌های آموزشی در کنار تمرین تحلیل در بازارهای شبیه‌ساز است.
نقش حجم معاملات در آموزش تحلیل فاندامنتال ارز دیجیتال چیست؟
در تحلیل بنیادی، از حجم مبادلات برای سنجش میزان پایداری یک روند صعودی استفاده می‌شود؛ هر چه حجم مبادلات یک ارز که روند صعودی پیش گرفته بیشتر باشد، قدرت و دوام آن روند صعودی نیز بیشتر خواهد بود.
